مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی
سال دوم شماره 4 (پیاپی 8، پاییز و زمستان 1381)

مقدمه. با تغییرات مداوم مراقبت بهداشتی لازم است که برنامه های آموزش پرستاری نیز به عنوان عامل تغییر عمل کند. آموزش پرستاری مسئولیت دارد که پرستاران را آماده سازد تا به اعمال بالینی شکل دهند, نه اینکه فقط در برابر تغییرات محیط بالینی واکنش نشان دهد. دانشکده های پرستاری مسئولیت تربیت پرستاران حرفه ای را برعهده دارند که بتوانند به عنوان شرکای کاملی در ارائه خدمات و شکل دهی به سیاستهای بهداشتی نقش داشته و بتوانند با از میان برداشتن موانع مصنوعی که قابلیتهای حرفه ای آنها را محدود می سازد, فعالیتهای حرفه ای خود را در جامعه توسعه دهند. با وجودی که تعداد دانشکده های پرستاری در حال افزایش بوده و تعداد پرستاران با سطوح فوق لیسانس و ا نیز در حال فزونی است، متاسفانه نه تنها کیفیت خدمات پرستاری به همین منوال افزایش نیافته بلکه بنظر میرسد که کاهش نیز یافته است. بنظر میرسد عوامل مختلفی از جمله: اشکال در گزینش دانشجو و روش ها و محتوای تدریس و ارزیابی در این مشکل نقش داشته باشد. فلسفه آموزش پرستاری برنامه درسی آن را مشخص میسازد, بر نحوه انتخاب دانشجو, آماده کردن دانشکدها و محیطهای آموزشی, اهداف حرفه ای, رفتار در برابر بیمار و جامعه, زندگی شخصی و رشد شغلی هر یک از دانشجویان و کل محیط تاثیر دارد. با این وجود به نظر میرسد سیستم آموزشی در کشور ما دچار نوعی بلاتکلیفی است. ما نمیدانیم به کجا میرویم و چرا؟ آموزش پرستاری هم از این نقص مبرا نیست. از اینرو توسعه سطوح تحصیلی یا بازنگری هایی که در برخی از دروس این رشته صورت گرفته است نتوانسته به حل مشکلات بالین کمک چندانی نماید زیرا این تلاشها مبتنی بر ساختار محکم و عمق کافی نبوده است. اعلام رسمی و مکتوب رسالت, فلسفه و ارزشها میتواند راهنمای عملی ما در آموزش, تحقیق, و تصمیم گیری در مورد برنامه درسی و روش های اجرایی باشد. این مطالعه در صدد بررسی فلسفه, رسالت و اهداف آموزش پرستاری است. روش ها. از طریق جستجوی کامپیوتری در اینترنت و با مروری بر برنامه های درسی, فلسفه و اهداف سطوح مختلف آموزش پرستاری در ایران و کشورهای مختلف جهان کوشش شده تا با مقایسه آموزشهای تکمیلی پرستاری در ایران و جهان ضمن بررسی نقاط قوت و ضعف آموزشهای تکمیلی پرستاری در ایران, فلسفه, اهداف, رسالتها, و معیارهای کیفیت در آموزشهای تکمیلی پرستاری تدوین گردد. یافته ها. برنامه های آموزش پرستاری در ایران, خصوصا در سطح آموزش تکمیلی عمدتا دربردارنده واحدهای درسی نظری و تعداد محدودی واحد عملی است که در هر گرایش به صورت دروس منفک و عدم ارتباط دروس با یکدیگر تنظیم شده و علائق حرفه ای دانشجو را نیز مورد توجه قرار نمیدهند. این امر نشانگر فقدان یک دیدگاه کلی در تنظیم این برنامه ها است. اکثر دانشگاه ها و برنامه های آموزشی از جمله برنامه های آموزش پرستاری در کشور ما دارای فلسفه رسالت و اهداف مکتوب و مشخص شده ای نیستند تقریبا تمامی دانشکده ها و دانشگاه ها در سطح اروپا و امریکا و بسیاری از دانشگاه ها و دانشکده های آسیایی اهداف و رسالت خود را مکتوب و مشخص نموده و در راستای تحقق آنها نیز برنامه ریزی نموده اند که موارد زیر در اکثر آنها به چشم میخورد: تاکید بر ایفای سه نقش عمده آموزشی, پژوهشی و خدماتی از طریق آماده سازی پرستاران برای اعمال حرفه ای, آماده سازی پرستاران برای ایفای نقشهای بالینی, مدیریتی, آموزشی و تحقیقاتی و سهیم شدن در توسعه بدنه دانش پرستاری, تاکید بر کیفیت خدمات پرستاری, ارزش قایل شدن برای همکاری بین رشته ای, مراقبت همه جانبه با استفاده از فرایند پرستاری, ارائه خدمات همراه با احترام به ارزشهای انسانی و فرهنگی, آموزش در راستای برآورده سازی نیازهای جامعه با توجه به جمعیتهای خاص, محروم و آسیب پذیر. سایر اصول و مفاهیم مشترک در آنها عبارتند از: اعتقاد به پرستاری به عنوان یک حرفه بهداشتی- مراقبتی مستقل که اعمال آن مبتنی بر دانش, تئوری و تحقیق است, اعتقاد به اینکه توانایی حرفه پرستاری برای ارائه کیفیت عالی و ایفای نقش رهبری, به تولید دانش از طریق تحقیق علمی و انتشار آن در برنامه های درسی دانشجویان بستگی دارد, اعتقاد به یکتایی, احترام و ارزش انسان و احترام و توجه به تفاوتهای فرهنگی, اعتقاد به اینکه سلامتی ماهیتی پیچیده دارد و در بردارنده توان بکارگیری بهترین توانائی ها و سازگاری با وضعیتهای مختلف در سراسر زندگی است, اعتقاد به اینکه برخورداری از سلامت و خدمات مناسب بهداشتی حق همه افراد و جوامع است, اعتقاد به اینکه دانش پرستاری هسته مرکزی آموزش در سطوح تکمیلی را تشکیل میدهد. این مرکزیت شامل پدیده های مورد علاقه پرستاری, شامل فرد, محیط, سلامت, و پرستاری است, اعتقاد به اینکه فعالیتهای پرستاری شامل ارتقا و اعاده سلامت و نیز مداخله و درمان, بازتوانی و تسکین و نیز تداوم مراقبت در طیف سلامت و بیماری است. نتیجه. درحال حاضر برنامه های آموزش پرستاری, از جمله در سطح تکمیلی مبتنی فلسفه, اهداف و رسالت مکتوب و مشخصی نبوده, متناسب با نیاز جامعه نیست و فاقد کیفیت لازم است. نتیجه آنها نیز تعداد زیادی پایان نامه بدون استفاده, گرفتن مدرک و ایجاد یادگیری نسبی عمدتا در سطح دانش, با تغییر رفتار اندک و فقدان مهارت کافی در آموزش, مدیریت و پرستاری تخصصی و استخدام فارغ التحصیلان در حیطه های آموزش, مدیریت, و عرصه هایی است که فرد تخصص آن را نداشته یا امکان به کارگیری آموخته ها را ندارد. گام اول در اصلاح این برنامه ها تنظیم فلسفه, اهداف و رسالت آموزش پرستاری در سطح تکمیلی است. در تنظیم فلسفه آموزش پرستاری باید به این نکات توجه نمود: توجه به ارزشهای حرفه ای در عین توجه به تعالیم و فرهنگ اسلامی(پرستاری یک حرفه است که همراه با سایر حرف پزشکی خدمات ویژه سلامت را به فرد, خانواده, گروه و جامعه ارائه میدهد. پرستاری در فرهنگ اسلامی در حکم عبادت و در راستای رضای خدا است. انسان موجودی آزاد, مستقل و برگزیده خدا است. سلامت, حالتی کلی و پویا است که مشتمل بر بالاترین سطح کارایی انسان و بهره وری از استعدادهای نهفته روح و جسم و قرب به خداوند است). توجه به نقش و وظایف پرستاران در سیستم بهداشتی کشور و در سطح جامعه میتواند راهگشای برنامه ها و راهنمای تنظیم استراتژی های عملی در حیطه های مختلف پرستاری باشد. آدرس. گروه داخلی, دانشکده پرستاری, دانشگاه علوم پزشکی کاشان, کاشان

مقدمه. آموزش بالینی فرآیندی است که در آن دانشجویان با حضور بیمار وبصورت تدریجی تجربیاتی کسب نموده و ذهن خودرابا استفاده از تجربیات و استدلالات منطقی کسب شده برای حل مشکلات بیمار آماده می سازند. برای نیل به آموزش بالینی کارامد لازم است وضعیت موجود آموزش بصورت مستمر ارزیابی گردد و نقاط ضعف و قوت آن شناسایی شود. از آنجا که یکی از راه های بسیار مهم و خوب شناسایی کیفیت آموزش بالینی بررسی نظرات آموزش گیرندگان می باشدبه منظور تعیین میزان رضایت کاروزان دانشگاه علوم پزشکی تهران از آموزش ارائه شده به انها در دوران دانشجویی و عوامل موثربر آن، به بررسی نظرات آنان پرداختیم. با طراحی یک مطالعه مقطعی و توصیفی تحلیلی و با استفاده از پرسشنامه هایی با چارچوب کلی مشابه پرسشنامه های استاندارد job satisfaction (JS) روش ها. رضایت کارورزان دانشگاه علوم پزشکی تهران از آموزش بالینی در دوران دانشجویی (کارآموزی) در سه محور آموزش درمانگاهی، اموزش بربالین بیمارو آموزش تئوری و عورامل موثر بر رضایت کامل و نسبی ویاعدم رضایت آنان از آموزش در سه محور فوق الذکر موردبررسی قرارگرفت. یافته ها. میزان رضایت کامل ویانسبی از آموزش بالینی در دروران کارآموزی 8/38 % بود. میزان رضایت آزآموزش ارائه شده در سه محور آموزش درمانگاهی. آموزش بربالین بیمار و اموزش تئوری به ترتیب 52 %، 52 % و 8/70 % بود. ارتباط معنی داری بین رضایتمندی از آزمونهای تئوری و عملی با میزان رضایت از آموزش بالینی وجودداشت. سه عامل تعداد آموزش گیرنده، آشنایی با بیماری های شایع و وجودبرنامه آموزشی مدون از عوامل موثر بررضایت کارورزان در هرسه محور مذکور بودند.در این مطالعه فاکتورهای دموگرافیک، فضای فیزیکی مدت زمان اختصاص داده شده برای آموزش، فرد آموزش دهنده و استفاده از وسائل کمک آموزشی ارتباط معنی داری با رضایت مندی افراد تحت مطالعه از اموزش نداشتند. نتیجه. با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه به نظر می رسد برنامه های آموزشی ارائه شده در دوره بالینی باید مورد تجدیدنظر قراربگیرد. کاهش تعداددانشجویان در هر دوره آموزشی، تدوین برنامه آموزشی برای هردوره(شامل اهداف کلی و اختصاصی، متد وفنون آموزشی مناسب برای تحقق هریک از اهداف, منابع دردسترس و...) و بالاخره تاکید بر بیماری های شایع طب در هردوره از جمله عواملی هستند که در ارتقاء کیفیت آموزش بالینی ودرنتیجه بهبود رضایت دانشجویان بسیار موثر خواهندبود. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی تهران, تهران

مقدمه. ارزشیابی را بررسی و تفحص نظامدار یک موضوع, امر و شی مهم و راهی برای بهبود و اثربخش کردن برنامه از طریق بکارگیری روش های درست, اخلاقی, امکانپذیر و دقیق تعریف کرده اند. سوالات مشترک همه ارزشیابی ها عبارتند از اینکه: آیا اجزاء برنامه درست و اثربخش عمل میکنند؟ عملکرد خوب چگونه است؟ چرا برنامه یا اجزاء آن خوب عمل نمیکنند؟ آثار و پیامدهای برنامه چیست و چقدر دوام دارند؟ آیا این برنامه نسبت به سایر برنامه ها اثربخش تر است؟ از این برنامه چه می آموزیم؟ مشتریان برنامه درباره آن چه فکر میکنند؟ وسترهولم(1999) فواید ارزشیابی را شامل: بررسی اثربخشی, روشن سازی فرصتها, ارزیابی اولویتها در استفاده از منابع, بررسی نیازها و تقاضاهای مددجویان, تصمیم گیری آگاهانه تر و پاسخ به فشارهای خارجی میداند. اگرچه درباره ضرورت ارزشیابی صحبت فراوان شده, متاسفانه ارزشیابی به صورت موثری جزء بیشتر برنامه ها نشده و معمولا هنگامی که با مشکل یا سوالی درمورد یک برنامه مواجه میشویم به فکر آن می افتیم. در مواردی هم که ادعای اجرای آن شده, به صورت ناپخته و ناشیانه بوده و قسمتی اندک از کل این فرایند اجرا شده است. ارزشیابی درونی که در چند سال اخیر مورد توجه قرار گرفته به اعضای سازمان یا برنامه امکان میدهد تا به جستجوی نقاط قوت و ضعف خود پرداخته و روش هایی را برای ارتقای فرایندهای خود یافته و اجرا کنند. با اینحال ورثن و ساندرز(1987) معتقدند که هیچ ارزشیابی از تورش در امان نیست. تصمیمات یک ارزشیاب درمورد اینکه چه چیزی را بررسی کند, از چه روش و ابزاری استفاده نماید, با چه کسی گفتگو کند و حتی سوابق شخصی و تجربیات حرفه ای او, همه بر اجرا و نتیجه ارزشیابی تاثیر میگذارند. از این رو برای بررسی اعتبار, روایی و صحت برنامه ارزشیابی, باید از ابتدا تدابیری را اندیشید. بنابراین ارزشیابی برنامه ارزشیابی یا متا- اولیشن, باید از ابتدا در برنامه ارزشیابی گنجانده شود. در این تحقیق گزارش ارزشیابی درونی گروه پرستاری داخلی خراحی دانشگاه علوم پزشکی کاشان مورد ارزشیابی قرار گرفت. روش ها. گروه پرستاری داخلی خراحی دانشگاه علوم پزشکی کاشان به درخواست و تحت نظارت مرکز توسعه آموزش دانشگاه اقدام به ارزشیابی درونی نمود. گزارش نهایی این ارزشیابی مورد ارزشیابی قرار گرفت. ابتدا متن گزارش به صورت تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل واقع شد و سپس با استفاده از ابزار استاندارد توسعه یافته توسط دانیل استافل بیم از نظر سودمندی, کاربردی بودن, صحت و اعتبار یافته ها مورد بررسی قرار گرفت, این ابزار نتایج یک ارزشیابی را به صورت عالی, خیلی خوب,خوب, متوسط و ضعیف طبقه بندی میکند. در نهایت از طریق مصاحبه نیمه سازمان یافته با اعضای تیم ارزشیابی نتایج و گزارش ارزشیابی مورد تحلیل واقع گردید. یافته ها. در برنامه ارزشیابی درونی و نیز در گزارش نهایی آن سابقه و ساختار و شرایط گروه را مورد توجه قرار نگرفته و برنامه مورد ارزشیابی نیز مشخص و توصیف نگردیده است, همچنین اهداف برنامه ارزشیابی تدوین نشده و عوامل مورد ارزیابی نیز به صورت ناقص مطرح شده اند. روند برنامه ارزشیابی ذکر نگردیده, نتایج مورد بحث و داوری قرار نگرفته و پیشنهادی متناسب با یافته ها انجام نشده است. گزارش ارزشیابی به لحاظ سودمندی, کاربردی بودن و صحت در حد متوسط قرار داشته و به لحاظ دقت و اعتبار یافته ها ضعیف است. تحلیل متن مصاحبه ها نشان داد که گروه ارزشیاب برای این کار آمادگی لازم را نداشته و تا مدتی فقط برای رفع تکلیف به این کار ادامه داده است. ترس از مشخص شدن نقاط ضعف, فقدان هدایت کننده مسلط و آگاه به اصول ارزشیابی, عدم آگاهی مسئولان مرکز توسعه از اصول ارزشیابی و ناتوانی آنها در توجیه روش و اهداف برنامه از موانع عمده در طی برنامه ارزشیابی درونی و ناکارآمدی نتایج آن بوده است. نتیجه. با وجود آگاهی از اهمیت و نقش ارزشیابی در بهبود کیفیت برنامه ها, در عمل ارزشیابی ها بصورت اصولی و معتبر انجام نمیشوند. ترس از نتایج و نیز عدم تسلط بر روش ها و اصول ارزشیابی و نیز نادیده گرفتن متا- اولیوشن از عوامل ناکارآمدی ارزشیابی است.

مقدمه. تحصیل در دوره پزشکی می تواند با تنش های متعددی همراه باشد که از جمله آنها برخورد با محیط های آموزشی ناآشنا مانند محیط های آموزشی بالینی است. تماس زودرس با محیط بالینی به عنوان یکی از راهکارهای کاهش تنش حرفه ای، جهت دهی به نگرش دانشجو و ایجاد انگیزش مطرح شده است. روش ها. در یک مطالعه مداخله ای در قالب پیش آزمون- پس آزمون 45 دانشجوی پزشکی سالهای اول و دوم پزشکی در یک برنامه پنج روزه حضور در بیمارستان در قالب گردشهای مشابه در راند، بخش، اتاق عمل، اورژانس و درمانگاه شرکت نمودند. دانشجویان که در گروه های 7 تا 8 نفره تقسیم شده بودند همراه با یک راهنما از دانشجویان سال 6و 7 (کارورز) با عملکرد رده های مختلف آموزشی و نحوه گردش کار آشنا شده، یک شب کشیک را هم به عنوان ناظر در بیمارستان و اورژانس گذراندند. نگرشهای افراد با شیوه پرسشنامه جمع ایفا 18 سوالی پیش آزمون و 30 سوالی پس آزمون با مقیاس لیکرتی اندازه گیری شد. یافته ها. نگرش نسبت به کیفیت و اثر بخشی آموزش پزشکی پس از اجرای برنامه به میزان81% افزایش یافت (P<0.05). در حالی که نگرش مثبت نسبت به حرفه و شغل پزشکی در پایان دوره به میزان 4/0 نسبت به پیش آزمون کاهش پیدا کرد (P<0.05). تغییر مثبت نگرش نسبت به آموزش پزشکی در گروه زنان بیش از مردان بود(P<0.05). ولی این تفاوت در مورد نگرش نسبت به حرفه و شغل پزشکی مشاهده نشد. 86% از گروه مورد بررسی به لزوم اجرای این برنامه برای همه دانشجویان سال اول اذعان داشتند و 96% اعتقاد داشتند که این دوره عامل درس خواندن بیشتر آنها در آینده شده است. همین نسبت از گروه معتقد بودند اجرای این دوره باعث شد از تحصیل در پزشکی بیشتر لذت ببرند و همه شرکت کنندگان مایل بودند در آینده داوطلبانه به بیمارستان بیایند. 65% افراد بعد از دوره اذعان داشتند که حرفه پزشکی در عمل سخت تر از آن بود که فکر می کردند و 35 % با این نظر موافق بودند که بیمار کاملا از آنچه قبلا تصور می کردند متفاوت بود. نتیجه. اجرای این دوره تاثیر تماس زودرس با محیط بالینی به عنوان محل درمان و محل آموزش را به خوبی نشان داد. گرچه حجم نمونه مداخله انجام شده و شرایط آن امکان تعمیم همه جانبه را فراهم نمی آورد ولی به نظر می رسد اجرای این دوره به عنوان عامل انگیزش و جهت دهی به فراگیری دانشجو در طول دوره تحصیل و ایجاد آگاهی از آینده حرفه ای تاثیرات مثبتی را به جای گذاشته است. آدرس. کمیته پژوهشهای دانشجویان, دانشکده پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی اصفهان, اصفهان.

مقدمه. آموزش به معنی هر گونه فعالیت یا تدبیر از پیش طرح ریزی شده می باشد که هدف ار ان ایجاد یادگیری در فراگیران است (1) آموزش از نظر لغوی به معنی پرورش دادن یا تربیت کردن و رشد کردن ذهن و شخصیت و جسم افراد بوسیله ضوابط طرح ریزی شده می باشد که نتیجه آن یادگیری و یا بعبارتی ایجاد تغییر در رفتار می باشد انسان نیازمند آموزش است و جهت رفع نیازهای جامعه پیچیده و در هم تنیده امروز آموزشهای تخصصی جایگاه ویژه دارند و مسئولین آموزش همواره درصدد افزایش کیفیت آموزش بوده و می باشد اما آیا از دیدگاه آموزش دهندگان و آموزش گیرندگان کیفیت آموزش امروزه در حد مطلوب است؟ پژوهش حاضر با هدف دستیابی به پاسخ این پرسش صورت پذیرفت. روش ها. این پژوهش تحقیقی توصیفی، مقایسه ای است که با هدف مقایسه دیدگاه اساتید و دانشجویان در خصوص نحوه گزینش دانشجو برای دانشگاه صورت گرفت. پیش از تهیه پرسشنامه و تعیین اعتبار (Content validity) و اعتماد علمی (test re test) ابزار پژوهش، 80 نفر از اعضاء هیئت علمی دانشگاه و 150 دانشجوی ترم بالا که واحدهای عملی در بیمارستان را حداقل به مدت یک ترم گذرانده بودند به صورت تصادفی انتخاب و پرسشنامه تهیه شده توسط ایشان تکمیل گردید. پس از دریافت پرسشنامه اطلاعات حاصله کدگذاری گردید و با کامپیوتر و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تحلیل گردید. یافته ها و نتیجه. در پاسخ به این پرسش که وضعیت آموزشی دانشجویان را در حال حاضر به صورت کلی چگونه ارزیابی می کنید گزینه برگزیده توسط دانشجویان و. اساتید و ضعیت متوسط بود (اساتید 5/15% دانشجویان 86%) 7% دانشجویان و 5/27% اساتید وضعیت را خوب و 7% اساتید و دانشجویان وضعیت را ضعیف ارزیابی نمودند آزمون با 05/<0P این اختلاف را معنی دار می داند بنظر می رسد اساتید که خود درگیر اموزش و برنامه ریزی هستند وضعیت فعلی را مناسبتر می دانند حال آنکه مشتریان این سیستم یعنی دانشجویان در مجموع وضعیت مناسب را نمی دانند. 5/17% دانشجویان و 42% اساتید وضعیت را نسبت به سالهای پیش ضعیف تر ارزیابی می نمایند اما به سبب اینکه دانشجویان مدت کوتاهی است در سیستم اموزشی حضور دارند به میزان قابل توجهی (47%) سیستم آموزشی را نسبت به قبل بدون تغییر می دانند حال آنکه این میزان در اساتید 16 %است. اما 5/72% دانشجویان و 85% اساتید انگیزه و توان دانشجو به ویژه علاقمندی ایشان را نسبت به سالهای گذشته کمتر گزارش نمودند و علت این امر را نیز به ترتیب: آینده مبهم شغلی (50% دانشجو 5/53% اساتید؛ گزینش نا مناسب دانشجو (57% اساتید – 5/46% دانشجو)؛ راحت طلبی نسل فعلی (5/43% دانشجو – 40% اساتید)؛ مشکلات برنامه ریزی آموزشی(50% اساتید)؛ الگوی نا مناسب در بین مدرسین (5/46 % دانشجویان – 5/23% اساتید)؛ سخت گیری دوران دبیرستان(30% دانشجویان – 5/23% اساتید)؛ ورود سخت به دانشگاه (40% دانشجویان و 5/16% اساتید) ذکر می نماید. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی اهواز, اهواز.

مقدمه. تعلیم و تربیت را می توان به اختصار بعنوان مراقبت از رشد نسل تعریف کرد این مراقبت دو هدف اساسی دارد هدف اول این است که فرد در سایه آموزشهای لازم رشد نماید و دیگر اینکه بتواند بخوبی از عهده وظایفی که جامعه به وی محول مینماید برآید. دانشجویان گروه پزشکی غالبا بصورت مستقیم با بیماران و مدد جویان در ارتباط می باشند و در جهت رفع آلام و مشکلات جسمانی و گاه روحی آنان تلاش می نماید بنابراین لازم است علاوه بر مباحث نظری و تئوری بخشی از دانش را بر بالین بیمار و تحت عنوان کارورزی یا کارآموزی در بیمارستان زیر نظر اساتید بالینی بیاموزند اما کدام بخش از آموزش از نظر دانشجویان در افزایش آگاهی و عملکرد آنان موثر تر استی و آیا ایشان عمق و ریشه اهمیت دروس تئوری که غالبا در ترم ها یا سالهای نخست ورود به دانشگاه می آموزند را می دانند یا خیر؟ به منظور دستیابی به پاسخ این پرسش پژوهش حاضر صورت پذیرفت. روش ها. پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی DESCRIPTIVE است که با جمع آوری نظرات 180 دانشجوی سال آخر که کارآموزی بیمارستان را سپری می کردند انجام گردید انتخاب این دانشجویان تصادفی ساده بود و پس از انتخاب، ایشان پرسشنامه تهیه و تائید شده را تکمیل نمودند اطلاعات جمع آوری شده با نرم افزار آماری SPSS آنالیز گردید و نتایج به قرار زیر حاصل گردید. یافته ها. 5/61% پرسش شنوندگان نقش آموزش بالینی را در افزایش آگاهی بسیار زیاد و در آموزش تئوری این میزان تنها 5/7% بوده است، 27% در آموزش بالینی این نقش را زیاد و 112% متوسط ذکر نمودند حال آنکه ارقام مشابه برای اموزش تئوری به ترتیب 56% و 36% بوده و حتی 5/3% نقش آن را ضعیف تلقی نموده اند. این در حالی است که انتظار ما بر این است که دروس تئوری نقش افزایش آگاهی را بر عهده دارند و دروس عملی نقش افزایش عملکرد را در پاسخ به این پرسشها که نقش آموزش بالینی در تغییر کدام مورد است؟ 70% پاسخ دهندگان نق آنرا تغییر عملکرد و 38% تغییر نگرش و 38% تغییر آگاهی ذکر نمودند این میزان ها در اموزش تئوری به ترتیب 37%، 20% و 67% بوده است (پاسخ نقش دهنده گان می توانستند بیش از یک گزینه را در پاسخ هاین پرسش انتخاب کنند). در پاسخ به این پرسشها کلی که نقش آموزش بالینی در افزایش کارایی آگاهی وعملکردشمابیشتراست یاتئوری75% آموزش بالینی و21% هر دو را انتخاب نمودند. نتیجه. 80% دانشجویان ترجیح می دهند که آموزش آنها صرفا بالینی بود و تنها 16% آموزش توام تئوری و بالینی را برگزیده بودند و علت این امر را ملموس بدون آموزش و پایدار بودن آموخته ها می دانستند همین امر استفاده از روش های آموزش چون P.B.L یا مساله گرایی را بیش از پیش مطرح می سازد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی اهواز, اهواز

مقدمه. ارزیابی، یکی از مهمترین مراحل نظام آموزشی است. در ارزیابی می توان میزان یادگیری دانشجو را کشف نمود. در این بررسی بر آن شدیم، روش جدید ارزیابی نهایی سنجش عملکرد معروف به آسکی OSCE را به عنوان یک روش جایگزین، مورد بررسی قرار دهیم. روش ها. این یک مطالعه توصیفی – مقایسه ای است که جامعه آماری این پژوهش، دانشجویان رشته بهداشت خانواده هستند که با روش نمونه گیری غیراحتمالی و از نوع آسان، در گروه دانشجویی، با دو روش متفاوت (روش مرسوم و روش آسکی)، مورد ارزیابی نهایی سنجش عملکرد قرار گرفتند که نتایج بررسی با آزمون های t و 2 در نرم افزار SPSS، تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها. نتایج بررسی نشان داد که توانایی آزمون آسکی و مرسوم در برخی حیطه ها (واکسیناسیون و تنظیم خانواده) تفاوت معنادار نشان می دهد (002/0 P<). آزمون آسکی هم چنین از لحاظ رضایتمندی دانشجو از نحوه ارزیابی و هم عادلانه بودن آزمون در سنجش عملکرد، تفاوت معنی دار را با روش مرسوم نشان می دهد. تیجه‎. این نتایج بخوبی برتری آزمون آسکی را بر آزمون مرسوم نشان می دهد و با فراهم نمودن امکانات و شرایط لازم می‎تواند در رشته های مختلف علوم پزشکی بکار رود. آدرس. دفتر آموزش مداوم, دانشکده پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی گرگان, گرگان

مؤسسه. وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی ایجاد مراکز توسعه آموزش در دانشگاه های علوم پزشکی کشور با هدف ارتقای کیفی آموزش پس از تاسیس چنین مرکزی درمعاونت آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در اواخر سال 1368، بعنوان یک ضرورت در دستورکار مرکز ستاد قرار گرفت 0 ضرورت ایجاد مراکز پس از انتزاع رشته های گروه علوم پزشکی از وزارت علوم وادغام آنها در وزارت بهداری سابق وتاسیس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درسال 1364 بطور محسوس نمایان گردید، زیرا بتدریج تعداد دانشگاه ها ودانشکده های علوم پزشکی کشور افزایش یافت واین افزایش که به منظور جبران کمبود نیروی انسانی پزشکی و پیرا پزشکی و بطور آگاهانه ومتناسب با نیاز جامعه صورت گرفته بود، بتدریج می توانست کیفیت آموزش را دچار اشکال کند 0 درواقع برای جلوگیری از این خطر بود که مراکزی تحت عنوان مراکز توسعه آموزش EDC (Development Centers Educational) همانند آنچه که در سایر دانشگاه های معتبر خارج وجود دارد، در دانشگاه ها راه اندازی شدند0 درحال حاضر در 39 دانشگاه و دانشکده علوم پزشکی کشور، مراکز وواحدهای توسعه آموزش با انجام فعالیت در پنج زمینه آموزش اساتید، برنامه ریزی درسی، آموزش مداوم، ارزشیابی و پژوهش در آموزش، مسائل کیفی آموزش را عهده دار می باشند0 کمبود نیروی متخصص در زمینه آموزش پزشکی وارزشگذاری ناکافی برای فعالیتهای آموزشی از جمله مسائلی هستند که سبب شده اند علیرغم تلاشهای فراوان مراکز، نتایج مورد انتظار حاصل نگردد0 در یک نظر خواهی بعمل آمده درسال 1381، کلیه مراکز توسعه آموزش، تربیت نیروی انسانی متخصص، ارزشگذاری متناسب برای آموزش همانند درمان، داشتن بودجه مستقل وتخصیص بموقع اعتبارات را در بویایی مراکز موثر اعلام کردند0 آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, وزارت بهداشت, درمان و آموزش پزشکی, تهران.

مقدمه. تدارک و توسعه برنامه ارزیابی اعضای هیإت علمی تبیین کننده ارزشهای منحصر بفرد و اولویتهای مهم یک موسسه آموزشی می باشد. از راهکارهای موثر تهیه پرسشنامه های ارزشیابی مفیدتر بر اساس شناخت بهتر از ایده ها و ذهنیات سؤال شوندگان و همچنین قابلیت اجرا، سرعت و دقت بیشتر در جمع آوری نظرات و استخراج آنها می باشد. حذف پرسشهای اضافه و یا سؤالات موازی به کوتاهتر و عملی تر شدن فرآیند ارزیابی کمک شایانی خواهد نمود. در این مطالعه مهمترین عواملی که یک دانشجو در ارزیابی استاد مد نظر قرار می دهد مورد تحقیق قرار گرفته است. روش ها. آین مطالعه به شکل گذشته نگر با بررسی تحلیلی از اطلاعات جمع آوری شده در پرسشنامه های دانشجویی که جهت ارزشیابی اعضای هیإت علمی در سالهای 1375-1378 تدوین و اجرا گردیده است انجام گردید. سؤالات موجود و پاسخهای دریافتی در فرمهای دانشجویان بالینی بدون در نظر گرفتن نام، رشته یا بخش ارزیابی شوندگان پس از تبدیل به بانک اطلاعات کامپیوتری و کدگذاری مناسب با نرم افزارهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میزان همبستگی پرسشهای هر فرم با پرسش آخر که برآورد کلی دانشجو از استاد را نشان می دهد تعیین و سپس با استفاده از مدل رگرسیون چند متغیره سؤالات کم تاثیر تعیین گردید. یافته ها. از مجموع 10624 پرسشنامه با سؤالات یکسان که از دانشجویان بالینی طی سالهای 1375-1378 به منظور ارزشیابی اساتید بخشهای بالینی جمع آوری شده بود 10346 فرم که در بر دارنده پاسخ به پرسش “در مجموع استاد خود راچگونه ارزیابی می کنید؟” بودند انتخاب و در این بررسی شرکت داده شدند. این پرسش بیشترین همبستگی را با میانگین نمرات فرم نشان میداد (93/0=r) و با توجه به شکل کلی این سؤال به عنوان پرسش مستقل برآورد کلی دانشجو از استاد انتخاب و با بقیه سؤالات مقایسه گردید. در بررسی سایر پرسشها کلیه سؤالات همبستگی آماری با برآورد کلی نشان می دادند که بیشترین ضرایب همبستگی را پرسش ((توان ایجاد تحرک و اشتیاق در دانشجویان در مسائل علمی)) (82/0=r)، پرسش ((راهنمایی دانشجویان در امور علمی و پژوهشی)) (806/0=r) و پرسش ((بیان مطالب به صورت روان و واضح و...)) (805/0=r) نشان می دادند. در بررسی با مدل رگرسیون چند متغیره سؤالات ((استفاده از وسایل کمک آموزشی...))، ((آموزش مسائل شایع و اورژانس...)) و ((توانایی تفسیر آزمایشات و عکس...)) فاقد ارتباط معنی دار آماری با برآورد کلی از استاد بودند. در دسته بندی پرسشها به سه حیطه دانش تخصصی، کیفیت و علاقه مندی آموزشی و رفتارهای بین فردی و ارتباط آنها با برآورد کلی از استاد کمترین همبستگی را دانش تخصصی استاد نشان می داد. نتیجه. تعدد پرسشها در پرسشنامه دانشجویان معمولا سبب تاثیر پذیری پاسخها از یکدیگر بوده و اطلاعات اضافه تری جز تکرار تضعیف شده پاسخهای سؤالات با اهمیت تر نخواهد داشت. در برآورد کلی دانشجویان از اساتید قدرت بیان، وضوح مطالب، راهنمایی دانشجویان و رفتارهای مناسب بین فردی که منجر به ایجاد واکنش مثبت در دانشجو می گردد بیشترین تاثیر را خواهد داشت. آدرس. بخش چشم پزشکی, بیمارستان خلیلی, شیراز.

مقدمه. تحقیق و پژوهش پس از آموزش نیروی انسانی یکی از ارکان توسعه سالم فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تلقی میشود. دانشگاه اصلی ترین رکن نظام تحقیقاتی محسوب میشود. بررسی موانع پژوهشی در هر رشته علمی از اهمیت بالایی برخوردار است. صدری می نویسد یکی از مشکلات تحقیق این است که عضو هیئت علمی آموزشی و پژوهشی منفک از یکدیگر در دانشکده ها وجود ندارد و فعالیتهای پژوهشی اعضاء هیئت علمی تحت الشعاع فعالیتهای آموزشی آنان قرار گرفته است و بار آموزشی زیاد از دیدگاه ایشان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی از موانع مهم تحقیق بود. بکرانی می گوید که 8/61% اساتید اصفهان تراکم برنامه های درسی در دانشگاه ها را مانع تحقیق می دانند و در دانشگاه ها مسائل آموزشی اولویت خاصی نسبت به مسائل پژوهشی دارد. با هدف آگاهی از نظرات اعضاء هیئت علمی دانشگاه های منتخب غرب و جنوب کشور از نقش آموزش در انجام پژوهش تحقیق حاضر صورت گرفت. روش ها. پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی است و طی آن 413 نفر از اعضاء هیئت علمی دانشگاه های همدان، کرمانشاه، بوشهر و اهواز به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند سپس از پرسشنامه ای که اعتماد علمی آن با روش تعیین ضریب آلفای کرانباخ سنجیده شد و برای سنجش اعتبار آن نیز از روش اعتبارمحتوی استفاده گردیده بود بکار گرفته شد. روش آماری مورد استفاده نیز آمار توصیفی و تحلیل عوامل بود. یافته ها. بیشترین میانگین سن 13/43 در اهواز و کمترین آن 8/33 در بوشهر بود. بیشترین میانگین سابقه تدریس 59/11 در اهواز و کمترین 32/5 در دانشگاه بوشهر وجود داشت. نمونه های دانشگاه بوشهر با 8/96% بیشترین و دانشگاه همدان با 2/84 کمترین میزان انجام تحقیق را دارا بودند. سه مطلب آموزش عنوان شده: الف) فشردگی فعالیت دربخش آموزش بالینی ب) فشار و تراکم برنامه های درسی اساتید و ج) مهمتر بودن مسائل بالینی بیمار نسبت به تحقیقات از سوی 4/26% اعضاء هیئت علمی دانشگاه اهواز 8/17% واحدهای پژوهش کرمانشاه، 8/47% پرسش شوندگان همدان و 6/22% نمونه های بوشهر به عنوان مانع تحقیق شمرده شوند به عبارتی فعالیتهای آموزشی متضاد با آموزش محسوب شدند این تفاوت در همدان بیشتر از سوی همکاران آقا در بوشهر از سوی همکاران خانم به عنوان مانع پژوهشی انتخاب شده است و این مانع در دانشگاه بوشهر با مدرک تحصیلی فرد با 001/P ارتباط معنی دار داشت. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی اهواز، اهواز.

مقدمه. چگونگی گزینش دانشجوی پزشکی از مقوله های مهم است که همواره مورد بحث بوده و می باشد. پروسه گزینش دانشجوی پزشکی باید به گونه ای صورت گیرد که فرصت های مساوی برای تمامی دانش آموزان را که دارای شرایط مورد نظر جدای از مسائلی چون جنسیت، مذهب، شرایط اجتماعی و یا فرهنگی می باشند فراهم سازد. علاوه بر آن پروسه گزینش دانشجو باید کاملا شفاف و بطور دقیق مورد بررسی قرر گیرد که بنظر می رسد ضوابط از پیش تعیین شده از اصول (نکات) زمینه ای (پایه ای) می باشند که باید بطور جدی مورد لحاظ قرار گیرند. پذیرش دانشجو به شیوه های متفاوتی در دانشگاه های دنیا صورت می گیرد که طی این پروژه، وضعیت فعلی آموزش دانشگاه علوم پزشکی اهواز و همچنین نقطه نظرهای اساتید و دانشجویان در این زمینه و بررسی دیدگاه های آنها در ارائه راهکاری جدید در نظر گرفته شده است. روش ها. این پژوهش تحقیقی توصیفی، مقایسه ای است که با هدف مقایسه دیدگاه اساتید و دانشجویان در خصوص نحوه گزینش دانشجو برای دانشگاه صورت گرفت. پس از تهیه پرسشنامه و تعیین اعتبار (Content validity) و اعتماد علمی (test re test) ابزار پژوهش، 80 نفر از اعضاء هیئت علمی دانشگاه و 150 دانشجوی ترم بالا که واحدهای عملی در بیمارستان را حداقل به مدت یک ترم گذرانده بودند به صورت تصادفی انتخاب و پرسشنامه تهیه شده توسط ایشان تکمیل گردید. پس از دریافت پرسشنامه اطلاعات حاصله کدگذاری گردید و با کامپیوتر و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تحلیل گردید. یافته ها. 26% اساتید و 40% دانشجویان شیوه کنونی ورود به دانشگاه را مناسب می دانستند و علت آنرا غیرعملی بودن سایر شیوه های موجود در دنیا قلمداد می نمودند. تعدادی از پاسخ دهنده ها که شیوه کنونی را مناسب می دانستند و مخالفین کنکور فعلی شیوه های ذیل را برای پذیرش دانشجو مناسب می دانستند. 5/53% دانشجویان و اساتید برای تهیه ورود براساس علاقه و سخت گیری در مراحل تحصیل و فارغ التحصیل شدن توانمندان، 3% دانشجویان و 5/13% اساتید ورود براساس آرزوی آسان و سخت گیری در مراحل تحصیل، 13% دانشجویان و 5/23% اساتید ورود براساس آزمون مشکل و سختگیری در طی تحصیل، 5/6% دانشجویان و 5/36% اساتید گزینش براساس معدل دوران دبیرستان و 3% دانشجویان و 20% اساتید برگزاری امتحان تشریحی به صورت محلی در هر دانشگاه را به عنوان بهترین شیوه گزینش دانشجو میشمارند. آزمون آماری 2x با 05/0 P< اختلاف بین نظرات دو گروه را معنی دار می داند. برگزاری مصاحبه حضوری و 60% دانشجویان و 87% اساتید وجود معاینه بالینی را جهت بررسی سلامت جسمانی و ظاهری ضروری می دانستند. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی اهواز, اهواز.

مقدمه. در هر برنامه آموزشی اهداف آموزشی مهم ترین جزء برنامه می باشد. به نحوی که ساختار برنامه به منظور دستیابی به این اهداف تدوین می گردد. اهداف آموزشی تعیین کننده مجموعه آموخته های نظری و عملی می باشد که آموزنده باید در پایان دوره آموزش کسب کرده باشد. نحوه تدوین، ارائه و ارزشیابی برنامه همگی بر مبنای اهداف آموزشی تنظیم می گردد. دوره آموزشی کارورزی بیهوشی در طی سالیان متمادی در دانشکده پزشکی شیراز برگزار گردیده است. در این دوره یک ماهه تلاش می گردد که دانشجویان پزشکی با اصول احیاء، نگهداری راه تنفسی و پایش بیماران بد حال و هم چنین مفاهیم اولیه بیهوشی آشنا گردند. در سالهای اخیر به منظور ارتقاء سطح آموزش پزشکی، تدوین برنامه جهت کلیه دوره های آموزش پزشکی عمومی مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا اهداف و برنامه آموزشی دوره کارورزی بیهوشی تهیه گردیده که شامل 47 مورد نظری و عملی می باشد. روش ها. در پژوهش حاضر به منظور ارزیابی اهداف آموزشی دوره کارورزی بیهوشی، نظرات سه گروه: آموزش دهنده، آموزش گیرنده و اموزش دیده بررسی شده است. گروه های ارزیابی شده و سؤالات آنان در رابطه با اهداف آموزشی مربوطه به این قرار است: اساتید بخش بیهوشی: آیا ارائه آموزش این هدف در بخش بیهوشی لازم است؟ آیا شخصا در ارائه این آموزش شرکت می کنید؟ اکسترنها در پایان دوره بیهوشی: آیا آموزش این هدف را در دوره پزشکی عمومی لازم می دانید؟ آیا محل ارائه این آموزش بخش بیهوشی است؟ اینترنهایی که روتیشن بیهوشی را گذرانده و هم اکنون در بخشهای داخلی و اطفال به سر می برند: آیا آموزش این هدف را در بخش بیهوشی دیده اید؟ آیا آموزش داده شده در جهت انجام وظایف پزشکی کافی بوده است؟ یافته ها. بر اساس نتایج بدست آمده اساتید بیهوشی آموزش تمام اهداف را لازم دانسته اما دانشجویان پزشکی ارائه بعضی اهداف را ضروری نمی دانند، درعوض هر دو گروه خواهان افزودن اهداف آموزشی دیگری به برنامه بوده اند. هم چنین دانشجویان پزشکی محل ارائه اغلب اهداف آموزشی فوق را بخش بیهوشی دانسته اند. به اعتقاد اینترنهایی که دوره آموزش بیهوشی را گذرانده و در حال انجام وظیفه در بخشهای داخلی و اطفال بوده اند در بسیاری موارد آموزش اهداف تعیین شده را ندیده و آموزشهای ارائه شده را در جهت انجام وظایف پزشکی ناکافی دانسته اند. نتیجه. بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که با توجه به علاقه و مشارکت بالای اساتید بیهوشی در ارائه آموزشهای لازم، ضمن ضرورت بازنگری در اهداف آموزشی دوره کارورزی بیهوشی، بهبود نحوه ارائه این آموزشها به طور جدی مورد نیاز می باشد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی شیراز, شیراز.

مقدمه. آموزش ومهارت پزشکی نیازمند اطلاعات و منابع صحیح، به روز و در دسترس می باشد. این تحقیق شامل بررسی جنبه های مختلف منابع پزشکی مورد استفاده اعضاء هیات علمی، دستیاران و اینترنهای بخش داخلی است. روش ها. تمام اعضاء هیات علمی (43 نفر)، دستیاران (23 نفر) و اینترنهای (33 نفر) بخش داخلی پس ازارائه توضیحات کافی در مورد هدف تحقیق توسط پرسشنامه معتبر و پایا در تیر و مرداد ماه هشتاد ویک مورد بررسی قرار گرفتند.16 منبع پزشکی شامل منابع کاغذی (از قبیل کتب مرجع و...) و الکترونیکی(مانند مدلاین و...) از نظر هشت جنبه اصلی(دفعات مراجعه، رضایت کلی و...) مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه وتحلیل آماری توسط نرم افزار10SPSS انجام شد. یافته ها. میزان پاسخگویی اعضاء هیات علمی، دستیاران و اینترنها بترتیب 63%، 95% و 91% بود. در هر سه گروه مشکلات در درمان بیشترین علت مراجعه به منابع بود و مشکلات در تشخیص در رده بعد قرارگرفت. اعضاء هیات علمی بیشترین مراجعه و اینترنها کمترین مراجعه به منابع را داشتند. رضایت کلی اعضاء هیات علمی نسبت به ژورنالهای online، کتب مرجع و دیسک فشرده وسایت اینترنتی UpToDate; دستیاران نسبت به کتب مرجع، دیسک فشرده وسایت اینترنتی UpToDate و دیسک فشرده کتب مرجع و اینترنها نسبت به دیسک فشرده وسایت اینترنتی UpToDate، مدلاین و کتب مرجع بیشتر بود. با توجه به جنبه های هشتگانه بررسی شده کتب مرجع، دیسک فشرده وسایت اینترنتی UpToDate و مدلاین بیشترین رتبه را در هر سه گروه به خود اختصاص دادند. دراعضاء هیات علمی علاوه برسه منبع فوق ژورنالهای online نیز نمره بالایی را کسب کردند. دردستیاران کتب اسنشیال، منوال و دیسک فشرده کتب مرجع ودر اینترنها کتب ترجمه، اسنشیال و منوال در جایگاه بعد قرار داشت. کمترین رتبه از نظر هرسه گروه متعلق به excerpta medica وindex medicus بود. علاوه بر این دو منبع اعضاء هیات علمی به کتب ترجمه، اسنشیال و منوال؛ دستیاران به کتب ترجمه واینترنها به منابع email based کمترین امتیازات را دادند. نتیجه. در هر سه گروه هر دو نوع منبع کاغذی و الکترونیکی استفاده می شد اما میزان استفاده منابع کاغذی بیشتر بود.امید است که با معرفی و آموزش نحوه بهره جویی از منابع در دسترس الکترونیکی بتوان گامهای مؤثردر امر آموزش پزشکی برداشت.

مقدمه. از آنجائیکه چگونگی نگرش دانشجویان پزشکی در بدو ورود نسبت به حرفه ی آینده ی خود می تواند تاثیر بسزایی بر کیفیت آموزش و اشتیاق آنان برای یادگیری و به کار گیری اصول علمی داشته باشد این پژوهش با هدف اطلاع از چگونگی نگرش دانشجویان پزشکی در بدو ورود نسبت به این حرفه طراحی و تنظیم گردید. روش ها. پرشسنامه ای جهت این طرح تهیه و تنظیم گردید در این پرسشنامه عواملی از قبیل چگونگی نگرش دانشجویان نسبت به موقعیت اجتماعی رشته پزشکی، وضعیت مالی این رشته، آینده رشته و... مورد پرسش قرارگرفت. 54 نفر از دانشجویان ورودی سال 80 دانشکده پزشکی شیرازدراین تحقیق شرکت نمودند. یافته ها. نتایج نشان داد که 7/64 درصد از دانشجویان با شناخت کافی این رشته را انتخاب کردند و1/48 درصد یعنی تقریبا نیمی از دانشجویان اعتقاد داشتند که این رشته سبب رفاه وآسایش در زندگی می گردد. درخصوص درآمدزایی این رشته نیز 33 درصد جمعیت مورد مطالعه عقیده داشتند که کسب درآمد بالایکی از مزایای رشته پزشکی است ونکته قابل توجه دراین تحقیق این بود که فقط 6/39 درصد از دانشجویان پزشکی اعلام نمودند که حاضرند بعد از فراغت ازتحصیل درهرگوشه وکناری از کشوربه مردم خدمت نمایند. نتایج وجداول به تفکیک در کنگره ارائه خواهد گردید. نتیجه. دریک جمع بندی کلی می توان گفت که دانشجویان پزشکی حتی دربدو ورود نسبت به آسایش وموقعیت این رشته درشک وتردید هستند بنابراین اگرهدف وزارت بهداشت ودرمان درسالهای گذشته این بوده که با افزایش کمیت دانشجویان پزشکی مشکلات کمبود پزشک درمناطق محروم کشوررا برطرف کند حدود دوسوم دانشجویان پزشکی دراین تحقیق حتی دربدو ورود حاضرنیستند که درهرگوشه وکناری ازکشوربه مردم خدمت کنند. امید است کشورما بتواند با کاهش کمیت دانشجویان به بهبود کیفیت آموزشی آنان بپردازد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی شیراز, شیراز.

مقدمه. با توجه به شیفت آموزش پزشکی از مراکز وابسته به بیمارستانهای دانشگاهی به مراکز طب سرپایی در دهه اخیر، هدف اصلی این مطالعه ارزیابی آموزش سرپائی از دیدگاه کارورزان در بخش های بالینی دانشکده پزشکی تبریز می باشد روش ها. داده ها با استفاده از پرسشنامه ای که شامل سئوالاتی در مورد میزان آشنایی با اداره بیماران، میزان کیفیت آموزش سرپائی، کافی بودن فرصت آموزش سرپائی – نحوه الگوی کار و در نهایت نقش اساسی اساتید و رزیدنتها در آموزش سرپائی دانشجویان در 429 کارورز ورودی 74 و 75، جمع آوری و نتایج با استفاده از برنامه EPI info مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها. از میان 429 کارورز 7/42% از یک دوره آموزشی سر پائی یکماهه، تنها 1 تا 5 روز در درمانگاه ها حضور داشتند. در 9/51% موارد، کارورزان نقش اصلی خود را در درمانگاه اخذ شرح حال و معاینه و اقدام درمانی همرا با نظارت ذکر کردند. 4/62% کارورزان معتقد بودند که اساتید در اکثر موارد در درمانگاه ها حضور دارند (P < 0/01). 6/64% اظهار نمودند که رزیدنتها در آموزش سرپایی کارورزان شرکت داشتند. تعداد روزهای آموزش سرپایی و حضور رزیدنتها رابطه معنی داری با میزان آشنایی با اداره بیماران نشان داد (P < 0/01). در بررسی 12 بخش بالینی در 100% موارد کارورزان اظهار نمودند که» تا حدودی «با اداره بیمار آشنا شده اند و کیفیت آموزشی سرپائی را در بخشهای اطفال، گوش حلق بینی، روانپزشکی، غدد، گوارش، زنان و زایمان خوب تفسیر نموده اند (0/01 P <). نتیجه. افزایش مدت زمان آموزش طب سرپائی در مراکز سرپائی، حضور پر بارتر اساتید و دستیاران و پرداختن بیشتر به جنبه های عملی چگونگی اداره بیماران سرپائی از اهم مسائل آموزش پزشکی سرپائی در دوره پزشکی عمومی می باشد. آدرس. بخش پزشکی اجتماعی, دانشکده پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی تبریز, تبریز.

مقدمه. انگیزه ها نیروی قوی در فرایند یاددهی _ یادگیری هستند, بطوریکه حتی غنی ترین و بهترین برنامه های کار آموزی و آموزش سازماندهی شده نیز در صورت فقدان انگیزه در فراگیران سودمند نخواهد بود.با توجه به اینکه موفقیت هر مدرس به میزان انگیزه یادگیری فراگیران بستگی دارد پس در برنامه ریزی نوین آموزشی باید سعی مدرسین بر این باشد که از روش های موثر برانگیختن دانشجویان برای یادگیری مطلع بوده و آنها را بکار گیرند. یکی از وظایف اصلی مدرسان ایجاد انگیزه لازم برای یادگیریدر دانشجویان به منظور افزایش میزان آگاهی، دانش و مهارتهای تکنیکی و همچنین آشنا ساختن آنها با علوم پیشرفته و روش های نوین مراقبتی است لذا با شناخت هرچه بیشتر عوامل موثر در انگیزش دانشجویان می توان مشارکت قعالانه آنها را در یادگیری افزایش داد.با توجه به اهمیت انگیزش در یادگیری دانشجویان بالینی این پژوهش به منظور بررسی نظرات مدرسان پرستاری و مامایی در زمینه عوامل موثر بر انگیزه یادگیری دانشجویان بالینی و ارائه راهکارهای مناسب جهت تقویت انگیزه آنها در سال 1381 انجام گرفته است. روش ها. ابتدا از مربیان فعال در آموزش بالینی دعوت به عمل آمد سپس پرسشنامه کتبی از پیش طراحی شده با توضیحات کافی بین شرکت کنندگان توزیع و نتائج آن با استفاده از نرم افزار کامپیوتریSPSS تحلیل گردید. یافته ها. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که در زمینه عوامل درونی موثر بر انگیزه یادگیری دانشجویان بالینی بیشترین میانگین به ترتیب مربوط به عوامل «شایستگی و استعداد دانشجو در یادگیری بالینی»، «علاقمندی دانشجو به رشته»، «ویژگی های شخصیتی دانشجو» بوده و در زمینه عوامل بیرونی مؤثر برانگیزه یادگیری دانشجویان بالینی نیز بیشترین میانگین به ترتیب به عوامل «علاقمندی مدرس به آموزش»، «جایگاه شغلی و اجتماعی فارغ التحصیلان» و "«تشویق» اختصاص یافت. نتیجه. نتایج این مطالعه می تواندبه مدرسان و مدیران آموزش بالینی کمک کند تا با توجه به این عوامل فرصتها و زمینه های لازم جهت ارتقای انگیزه و اثر بخشی بیشتر آموزش بالینی را فراهم نمایند. آدرس. دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تبریز, تبریز.

مقدمه. این مطالعه به منظور مقایسه نگرش دانشجویان پزشکی دانشکده علوم پزشکی جهرم در دو مقطع علوم پایه و بالینی نسبت به رشته پزشکی و آینده شغلی خود تهیه و تنظیم گردید. روش ها. پرسشنامه ای جهت این طرح تهیه شد. در این پرسشنامه رابطه عواملی نظیر جنسیت دانشجو، معدل دیپلم، معدل ترمهای قبل دانشجویان، تحصیلات والدین و سهمیه ورودی فرد و مقطع دانشجو(پایه-بالینی) با نگرش مورد بررسی قرار گرفت.85 نفر از دانشجویان دانشکده پزشکی جهرم در این تحقیق شرکت نموده اند. یافته ها. نتایج نشان داد که در جامعه مورد مطالعه نگرش کلی نسبت به رشته پزشکی منفی است واین نگرش رابطه معکوسی با مقطع تحصیلی دارد بدین گونه که در مقطع بالینی نگرش نسبت به مقطع علوم پایه منفی تر است هم چنین دانشجویانی که معدل پایین تری داشتند نگرش منفی تری نشان دادند.). 05/0 p<) رابطه معنی داری بین این نگرش وتحصیلات پدر ومادر، معدل دیپلم دبیرستان وسهمیه ورودی دیده نشد (05/0‹P) 3/51 درصد از دانشجویان پس از فراغت از تحصیل تصمیم به ادامه تحصیل در رشته های تخصصی یا انجام فعالیت در رشته پزشکی را داشتند و 7/49 درصد بقیه اعلام نموده بودند که بعد از فارغ التحصیلی تصمیم به فعالیت در بازار خرید و فروش، دلالی و... دارند. اغلب افراد شرکت کننده (1/54 درصد) اعلام کرده بودند که در صورت امکان شرکت مجدد در کنکور رشته دیگری بجز پزشکی را انتخاب خواهند کرد و تمایل خود را به رشته های دندانپزشکی، داروسازی، مهندسی، هنر و... اعلام نموده بودند.: بنظر می رسد که با توجه به هزینه بالایی که صرف آموزش یک دانشجوی پزشکی می شود تمایل دانشجویان پزشکی به فعالیت در غیر از رشته پزشکی بعد از فارغ التحصیلی و بخصوص فعالیت در زمینه های تجاری معضل بزرگی است. نتیجه. نتایج این مطالعه بطور کلی نشان داد که دانشجویان پزشکی نسبت به آینده خود نگران و مضطرب هستند از آنجایی که یکی از عوامل مهم در آموزش داشتن اشتیاق و علاقه جهت یادگیری می باشد توجه به این موضوع باید در صدر اولویت های برنامه ریزی مراکز آموزش پزشکی قرار گیرد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی جهرم, جهرم.

مقدمه. با توجه به اهداف ارزشیابی از فعالیت معلمین و مشکل بودن دستیابی به آن، این تحقیق به منظور تعیین دیدگاه اساتید نسبت به شیوه ارزشیابی در دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در سال 1380 انجام شد. روش ها. مطالعه با روش کیفی و با استفاده از شیوه group discussion انجام شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه تشکیل دادند، که بطور تصادقی ساده با استفاده از لیست اسامی آنان انتخاب شدند. از بین اعضای هیات علمی با مدارک مختلف در دو جنس از (زن و مرد) هر کدام 8-6 نفر انتخاب شدند. راهنمای بحث با استفاده از منابع و اطلاعات موجود طراحی شده و سپس در یک مطالعه مقدماتی در جلسه 2 نفرهgroup discussion بکار برده شد و اصلاحات لازم اعمال شد. در هر جلسه بحث گروهی، سه نفر همکار برای ثبت نکته نظرات اعضاء در جلسه حضور داشتند و پس از پایان هر جلسه، نظرات براساس اهداف جمع بندی و دسته بندی گردید. یافته ها. پژوهش نشان داد که اکثر اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه انجام ارزشیابی را به شرط آماده کردن شرایط و بستر مناسب ضروری، مشارکت خود را در امر ارزشیابی اعتقاد نداشته، و اهداف ارزشیابی برای اساتید دانشگاه شفاف و روشن نبوده و این احساس وجود دارد که ارزشیابی صرفا" برای تصمیم گیری های پرسنلی انجام می شود و غالب افراد این اعتقاد را داشتند که دانشجویان منبع مناسبی برای نظردهی در مورد استادان خود هستند. نتیجه. بطور کلی به نظر میرسد که انجام ارزشیابی از نظر اعضای هیات علمی ضرورت ولی نحوه برخورد با آن جای بحث و گفتگو دارد که بستگی به انتساب درونی و بیرونی افراد داشته، لذا بهتر است شرایط مناسب تری برای مشارکت اساتید در انجام ارزشیابی و حق انتخاب آنان برای این امر ایجاد گردد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه, کرمانشاه.

مقدمه. آموزش مهارتهای حیات بخش مامایی، گام مهمی جهت کسب دانش روز و افزایش مهارت ماماها در جلوگیری از مرگ مادر و نوزاد، خصوصا در مناطقی که به پزشک دسترسی ندارد، می باشد پس از اجرای هر برنامه آموزشی نتیجه آموزشی و میزان موثر بودن آن باید مورد سنجش قرار گیرد بوسیله آزمون ایستگاهی می توان مهارت فرد را در انجام وظایف خاص به روش عینی ارزشیابی نمود. در این آزمون قضاوت و سوگیری ممتحن در ارزشیابی به حداقل می رشد. بر این اساس، مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان رضایت ماما روستاها از ارزشیابی یک دوره مدون بازآموزی مهار تهای حیات بخش مامایی به روش آزمون ایستگاهی، در تربت جام و تایباد، درسال 1380 انجام شد. روش ها. در این مطالعه، همه 63 ماما روستای تربت جام و تایباد که فارسی زبان بودند وبطور فعال به کار مامایی اشتغال داشتند، در بازآموزی مهارتهای حیات بخش مامایی شرکت کردند. این آزمون جهت تعیین مهارتهای بالینی ماما روستاها در 11 ایستگاه (سوال و روش) طراحی شد و اجزای آن شامل تهیه شرح حال و تشخیص، اداره و ارجاع در موارد خونریزی های دوران بارداری، اختلالات فشارخون بارداری، خونریزی و عفونت بعد از زایمان و زایمان با مانع بود. آموزشها طبق طرح درس تنظیم شده و با استفاده از انواع روش های آموزش مانند سخنرانی، بحث گروهی و معرفی مورد و به فراخور محتوا از نمایش فیلم، مدل و مولاژ و نمونه واقعی صورت گرفت ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه و فهرست وارسی عملکرد آزمون شوندگان در ایستگاه های مختلف بود که روایی آنها به روش اعتبار محتوا و پایایی آنها در آزمون مقدماتی مورد سنجش قرار گرفت. ضریب دشواری و شاخص تمیز آزمون محاسبه شد که به ترتیب 71/0 و 56/0 بدست آمد. ضریب پایایی کل آزمون ایستگاهی با استفاده از روش آلفای کرانباخ برابر 82/0 بود. ضریب همبستگی بین نمرات حاصل از مشاهده دو ارزیاب که در فهرستهای وارسی ثبت شده بود 80/0 و ضریب همبستگی بین نمرات حاصل تصحیح پاسخنامه ها توسط دو ممتحن برابر 92/0 بدست آمد. در تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی استفاده شد. یافته ها. 4/79 درصد ماماهای شرکت کننده در بازآموزی معتقد بودند که آزمون ایستگاهی، روش مفیدی برای ارزشیابی مهارت های بالینی می باشد و 3/68 درصد از آنان معتقد بودند که این آزمون، ارزشیابی صحیحی از میزان مهارت کسب شده بدست می دهد و 9/88 درصد معتقد بودند که می توان از آزمون ایستگاهی عنوان روش مناسبی برای ارزشیابی درتمام دوره های بازآموزی استفاده نمود. 1/84 درصد از آنها از شرح دقیق عملکرد مورد انتظار در هر ایستگاه، 7/85 درصد از در نظر گرفتن زمان مناسب برای هر ایستگاه و 2/95 درصد از در نظر گرفتن مکان مناسب برای هر ایستگاه رضایت کامل داشتند. نتیجه. نتایج پژوهش حاکی از رضایت بالای ماماهای شرکت کننده در بازآموزی از ارزشیابی دوره با استفاده از آزمون ایستگاهی میباشد. با وجود نیاز به امکانات بیشتر که باسانی قابل تهیه می باشد، این آزمون روش مطمئنی جهت ارزشیابی مهارت و میزان آموخته های شرکت کنندگان در دوره بازآمو زی مهارتهای حیات بخش مامایی می باشد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی مشهد, خیابان دانشگاه, مشهد.

مقدمه. بخش مهمی از فرآیند آموزشی، ارزشیابی پیشرفت تحصیلی یاارزشیابی میزان یادگیری دانشجویان است. لذا می بایست از تناسب و سازگاری روش های ارزشیابی با اهداف ویژه یادگیری اطمینان حاصل شود. براساس اطلاعات موجود، روش های ارزشیابی در آموزش پزشکی بویژه آموزش بالینی در غالب دانشکده های پزشکی یکنواخت و یکسان است و روش های مرسوم علاوه بر عدم تناسب بااهداف آموزشی، در سنجش مهارتهای عملی دانشجویان کارآمد نمی باشد. لذا پژوهش حاضر به منظور تعیین نظرات دانشجویان دانشکده پزشکی مشهد در مقطع کارورزی در مورد نحوه ارزشیابی در بخشهای بالینی در سال 1380 انجام گرفت. روش ها. در یک مطالعه توصیفی مقطعی اطلاعات مربوط به 161 پرسشنامه تکمیل شده توسط دانشجویان پزشکی مشهد مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه وتحلیل داده ها با کمک نرم افزار SPSS با استفاده از آمار توصیفی صورت پذیرفت. یافته ها. باتوجه به یافته های پژوهش متداول ترین آزمونهای مورد استفاده در ارزشیابی بخش های بالینی به ترتیب آزمون کتبی (5/58%) و آزمون شفاهی (18%) می باشد. همچنین محل برگزاری امتحان پایان بخش در 5/84% موارد، اتاق کنفرانس و اتاق اساتید بوده است.استفاده از بالین بیمار به عنوان محل برگزاری آزمون در 9/4% و ارزشیابی مهارت های عملی کسب شده از طریق مشاهده مستقیم 6/10% گزارش شده است. از طرفی 3/91% از کارورزان معتقد بودند که نحوه عملکرد آنان وحسن انجام وظایف محوله در بخش، در ارزشیابی پایان دوره به هیچ عنوان مؤثر نبوده یا تا حدودی مؤثر بوده است. درخصوص تناسب ارزشیابی فعلی با فرصتهای یادگیری وفعالیتهای آموزشی، همچنین تناسب با منابع معرفی شده در بخش و بالاخره توان روش های موجود درسنجش اهداف آموزشی به نظر کارورزان مورد اول تنها در 7/3%، مورد دوم در 8/11% و مورد سوم نیز تنها در 2/1% بطور کامل رعایت شده است. بعلاوه تنها 5% از کارورزان بر این باور بودند که در ارزشیابی بطور کامل به نیازهای معمول یک پزشک عمومی توجه شده است. از طرفی ضمن اعلام عدم انطباق نمره پایان بخش با توانایی های کسب شده (6/46%)، 4/22% ارزشیابی فعلی را نامناسب دانستند یک سوم کارورزان بر ضرورت بازنگری و تحول در ارزشیابی تاکید نمودند. نتیجه. با توجه به یافته های پژوهش مبنی برعدم تناسب وسازگاری ضعیف روش های ارزشیابی با اهداف آموزشی، همچنین با عنایت به رابطه قانونمند وقوی بین ارزشیابی ویادگیری می بایست جهت دستیابی به نتایج مطلوب یادگیری سیستم ارزشیابی مناسبی طراحی گردد. آدرس.، مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی مشهد, خیابان دانشگاه, مشهد.

مقدمه.در قرن بیست ویکم نقش یک استادفراهم نمودن فرصتهای آموزشی برای فراگیران در یک ارتباط مستقیم میباشد نه آموزش کلمه به کلمه، بنا بر این حضور فیزیکی اعضا هیئت علمی میتواند نقش بسزائی در این مهم داشته باشدو با توجه به سرعت روزافزون پیشرفت علوم چگونگی ارائه خدمات آموزشی به فراگیران نیز از اهم مسائل روز دانشگاهیان است،از طرف دیگر به دلیل مسائل متعدد استفاده از وقت و توان اساتید به نحو مطلوبی صورت نمیگیرد ودر این زمینه چگونگی برخورد نیز بایستی به گونه ای در خور ومحترمانه باشد بنا بر این با طراحی شیوه ای نو به این پرسش پاسخ داده شده است که چگونه میتوان باعث افزایش حضور فیزیکی اعضا هیئت علمی و در نهایت بهبود کیفیت آموزش بالینی شد؟ روش ها. این تحقیق یک مطالعه توصیفی مقطعی است که بر اساس چک لیستهای قبل از اصلاح و بعد از اصلاح بر روی عملکرد 50 نفر از اعضا هیئت علمی بالینی بیمارستان اکباتان همدان ازسال 78 تا 80 انجام شده است. ابتدا با استفاده از روش های مدیریت فراگیر فراینذ فعالیتهای اعضا انتخاب و تیم انجام فرایند تشکیل شد و سپس عملکرد فرایند ها سنجیده شد و نهایتا" علل عام و خاص فرایند مورد ارزیابی دقیق قرار گرفت و در طی یک برنامه 2 ساله پایش روزانه فعالیتهای اعضا هیئت علمی انجام شد. تعداد و نوع فعالیت بر اساس جدول هفتگی و به وسیله خود عضو اعلام شد سپس بعد از تکمیل چک لیست اولیه روزانه معاون آموزشی بیمارستان نسبت به بهبود کمیت و کیفیت فعالیتها با عضو هیئت علمی تشکیل جلسه داده و نسبت به اصلاح و ا فزایش فعالیتهای وی تبادل نظر مینمود که ماحصل آن چک لیست شماره 2 میباشد. یافته ها. در عملکرد قبل از اصلاحات مشخص شد که تنها 30% از زمان مفید اعضا هیئت علمی در اختیار دانشگاه بود. ژورنال کلاب در 15%، گراند راند در 10%، کنفرانس کارآموزان در 10% و کنفرانس کارورزان در 40% بخشها انجام میشد و بعد از بهبود فرایند زمان مفیدی که اعضا هیئت علمی در اختیار دانشگاه قرار میدهند به 50%، برگزاری ژورنال کلاب به 87%، گراند راند به 60%، کنفرانس کارآموزان به 90% و کنفرانس کارورزان به 89% ارتقا پیدا کردند. یکی دیگر از نتایج حاصله از این طرح مستند سازی فعالیتهای اعضا هیئت علمی بود. نتیجه. با توجه به تفاوتهای معنی دار انجام فعالیتهای آموزشی قبل وبعد از طرح مشخص می شود که حضور فیزیکی هر چه بیشتر اعضا هیئت علمی و تماس بیشتر آنها با فراگیران منجر به بهبود کمیت وکیفیت آموزش بالینی می شود هرچند که بایستی اذعان داشت که جهت افزایش این حضور فیزیکی وارتقا آن به بیش از 50% نیاز به اقدامات مدیریت ارشد میباشد. از طرف دیگر مستند سازی روزانه فعالیتهای اعضائ هیئت علمی میتواند در برآورد میزان ساعات استفاده دانشجو از استاد کاربرد داشته واز سوی دیگر در ارتقا اعضا وشفاف بودن فعالیت آنها موثر واقع شود. بنابر این میتوان چنین نتیجه گیری نمود که استفاده از چنین طرحهائی که با حفظ حرمت اعضا هیئت علمی منجر به جلب مشارکت هر چه بیشتر آنها شود میتواند زمینه ساز تکوین یک معلم قرن بیست و یکم باشد که فرصتهای آموزشی را بیش از پیش در اختیار فراگیران قرار میدهد. آدرس. اتاق عمل, بیمارستان مباشر, همدان

مقدمه. آموزش شغلی یکی از تجارت تنش زا محسوب می شود. سطح بالای تنش می تواند سلامت روانی و فیزیولوژیکی را تهدید نماید.گرچه میزان کم تنش در خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانشجویان مؤثر است ولی افزایش میزان تنیدگی در آموزش پزشکی می تواند در یادگیری دانشجویان، ارتباط ومراقبت از بیماران مخرب باشد. هدف از این بررسی تعیین میزان درک استرس و منابع استرس در دانشجویان رشته های مختلف تحصیلی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان است. روش ها. نمونه پژوهش را تعداد 260 نفر از دانشجویان رشته پزشکی،دندانپزشکی، پرستاری وپیراپزشکی شاغل به تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان تشکیل میدادند. جمع آوری اطلاعات بوسیله پرسشنامه صورت گرفت. تجزیه و تحلیل نتایج پس از ورود اطلاعات در برنامه آماری SPSS با استفاده از روش های آماری فراوانی و آنالیز واریانس اسکوئر انجام شد. یافته ها. نتایج نشان داد که دانشجویان در معرض منابع متفاوت تنیدگی قرار دارند. میانگین نمره استرس دانشجویان از مجموع قابل کسب 144، نمره 05/29 – 08/99بود. سطح نمرات استرس در گروه ها از 94/77 تا 92/113 پراکنده بودو بیشترین میزان استرس به ترتیب مربوط به مسائل آموزشی محیطی اقتصادی و شخصی بود. بیشترین استرس درک شده توسط دانشجویان مربوط به مقدار و کیفیت و دشواری مطالب درس با توجه به محدودیت زمانی بود. دانشجویان دندانپزشکی دارای کمترین میزان نمرات تنیدگی و دانشجویان بیهوشی دارای بالاترین نمرات تنیدگی بودند.ارتباط تجربه موقعیتهای استرس زا در همه دانشجویان بر حسب وضعیت تاهل و ترم تحصیلی و رشته و تجربه انجام کار آموزی معنی دار بود. نتیجه. منابع استرس بایستی به دقت مورد ارزیابی قرار گیرند.استرسهای مربوط به آموزش باید وسیله دانشجویان و دانشکده ها مورد ارزیابی قرار گیرند با این بینش که با تغییر و تحول در دروس موجبات کاهش استرس را فراهم آورند، استرس های مربوط به نیاز شغلی باید مورد بررسی قرار گیرند، هویت شغلی ایجاد و فارغ التحصیلان طوری تربیت شوند که به کار و آینده خود ایمان و اعتقاد داشته باشند. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان, رفسنجان.

مقدمه. ارزیابی نیازهای یادگیری از مراحل اساسی در آموزش است که منتهی به ایجاد تغییر در برنامه آموزش پزشکی (طبابت) می شود این ارزیابی را میتوان به دلایل متعددی انجام داد بنابر این مقصود از آن باید تعریف شود شیوه بکار گرفته شده و استفاده های صورت گرفته از یافته ها را باید تشریح کرد. یکی از روش های شناخته شده در نیازسنجی تحلیل تفاوت یا فاصله وضعیت موجود از وضعیت مطلوب می باشد. با این ایده این تفکر که تعیین نیازهای یادگیری فرد توسط خودش جزء ضروری در یادگیری خود محور میباشد بر آن شدیم تا اهداف کلی آموزش پزشکی در مقطع علوم پایه و مقدمات بالینی را از طریق تعیین وضعیت موجود مطلوب از نظر دانشجویان اینترن برسی نمائیم. روش ها. جامعه مورد پژوهش با انتخاب 120 نفر کارورز که ماه آخر کارورزی را سپری میکردند انتخاب گردید برای تعیین فاصله میان وضعیت مطلوب موجود برای هر کدام از دوره های آموزش علوم پایه و مقدمات بالینی اهداف کلی جداگانه بر اساس برنامه بازنگری آموزش پزشکی تدوین گردیده بود پرسشنامه ای تهیه گردید. روایی وپایایی پرسشنامه نیز با نظرخواهی ازصاحبنظران وانجام test-retest مشخص گردید. و از شرکت کنندگان در طرح خواسته شد تا برای هر مورد سؤال (هدف) بر اساس مقیاس رتبه ای لیکرت گزینه مناسب را (کاملاموافق, موافق, بینظر, مخالف کاملامخالف) انتخاب نمایند. به همراه هر پرسشنامه نامه ای برای توجیه طرح و در خواست همکاری ارسال شد. پرسشنامه ها بوسیله پرسشگر در محیط های آموزشی توزیع و جمع آوری گردید. یافته ها. تعداد پرسشنامه در ارتباط با وضعیت موجود 80 پرسشنامه در ارتباط با وضعیت مطلوب نیز 80 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت میانگین سنی پاسخ دهندگان 2/26 سال بود و 65 در آنها مرد و 35 درصد از آنها را زنان تشکیل می دادند نتایج نشان میدهند که تفاوت معنی دار آماری بین وضعیت موجود و شرایط مطلوب وجود دارد. که میزان این اختلاف و اولویت اهداف از نظر اینترنها در اصل مقاله امده است. نتیجه. نتایج نشانگر این است که در وضعیت موجود میزان تحقیق اهداف کلی آموزش پزشکی فاصله زیادی با وضعیت ایده ال (مطلوب) دارد. و سوالیکه مطرح می شود این است که به چه قیمتی وضعیت موجود حفظ می شود وتغعیر در جهت ایجاد وضعیت مطلوب چقدر هزینه دارد. نتایج این بحث که بصورت دلفی تکنیک مطرح شده است در مقاله اصلی امده است. این مسئله میتواند هشدار ی جدی برای دست اندرکارن آمو زش پزشکی به حساب آید همچنین این مطالعه باید با مطالعات تکمیلی جهت یافتن علل ایجاد فاصله دنبال شود. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی شیراز, شیراز

مقدمه. میزان توانائی اساتید در امر تدریس ارتباط معنی داری با میزان آگاهی آنان از فرایند آموزش و برنامه ریزی درسی دارد. توجه به لزوم برنامه ریزی درسی و دقت در اجزای تشکیل دهنده آن به عنوان یک سیستم در مجموع نشانگر حساسی از سازمان فکری و روندآموزشی اساتید میباشدعلمای تعلیم. و تربیت معتقدند که دانشجو مرکزیت و محور آموزش است. اساتید باید موقعیت آموزش را آنچنان فراهم کنند که شاگردان خود را در فعالیتهای آموزشی سهیم و دخیل بدانند در چنین وضعیتی است که ادامه جریان تفکر در محیط آموزشی امکان پذیر می شود و شاگردان احساس لیاقت و شایستگی خواهند کرد.بااین ایده بر آن شدیم تا نظرات اساتید را با دانشجویان پزشکی در مورد ابعاد مختلف برنامه ریزی آموزش پزشکی بررسی نمائیم. روش ها. این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی و جمعیت مورد مطالعه را اساتید و دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در مقطع کار ورزی تشکیل می دهند ابتدا پرسشنامه ای در ارتباط با فرآیند آموزش (برنامه – استاد آموزش علوم پایه و بالینی با سؤال (41) بسته و یک سؤال باز در ارتباط باintegration تدوین گردید. روایی پرسشنامه رابانظرخواهی از صاحبنظران و پایایی آن با انجام test re-test تعیین گردید.پرسشنامه ها, توسط پرسشگر توزیع و بعد از تکمیل جمع آوری گردید یافته ها. بررسی یافته ها نشان می دهد که در بعضی از حیطه های مورد تحقیق برنامه ریزی آموزشی, اهداف و استراتژی آموزش در علوم پایه وعلوم بالینی دیدگاه دانشجو یان با نظرات اساتید متفاوت است. و در برخی از نتایج نظرات اساتید و دانشجویان همسو می باشد. نتیجه. تنظیم اهداف بر اساس نیاز جامعه از ضروریات و رکن اساسی هر برنامه آموزشی است هر برنامه آموزشی هنگامی ثمربخش خواهد بود که افراد کار آمد مکان مناسب – زمان مناسب و امکانات ضروری برای اجرای آن به نحو مطلوب آماده گرددو سپس نتیجه کار و تاثیر آموزش بطور مستمر مورد ارزشیابی قرار گیرد. بر اساس یافته های این پژوهش اساتید ودانشجویان معتقدند که بطور کلی دوره اموزش پزشکی عمومی حداقل استاندارد موردنیاز را که میبایست به ان دست یابند فراهم نساخته است. بنابراین بازنگری اهداف اموزش پزشکی تلفیق علوم پایه وبالینی تغعیر نگرش دانشجویان واساتید در مواردی و مهارت برنامه ریزی درسی کاربرد شیوه های فعال در اموزش و اهمیت بیشتر به تعلیم استاد توصیه می شود. پیشنهادات و نظرات اساتید و دانشجویان در خصوص اصلاح برنامه های آموزشی در نتیجه مقاله ارائه می شود. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی شیراز, شیراز.

مقدمه. ضرورت آموزش مداوم بویژه در عصر حاضر با وجود پیشرفت سریع علوم و به روز نگهداشتن دانش دانش آموختگان بر همگان روشن است. از آنجا که در حدود یک دهه از اجرای برنامه های آموزش مداوم می گذرد، پژوهشهای مستمر بایستی صورت گیرد. این پژوهش به منظور جمع آوری نظرات پزشکان عمومی پیرامون محتوای برنامه های مدون صورت گرفته است. روش ها. پرسشنامه ای شامل28 سؤال (26تستی و 2 سؤال تشریحی) درباره محتوای 3 برنامه مدون (جراحی،اطفال و داخلی) تهیه گردید و این پرسشنامه در اختیار 156 نفر از پزشکان عمومی شرکت کننده در این برنامه ها قرار داده شد. نتایج نشان می دهد که اکثر شرکت کنندگان محتوای برنامه ها و زمان اختصاص داده شده به آن را ناکافی ونا متناسب اعلام کردندو خواستار حق انتخاب مباحث با نیازهایشان و نیز ارائه مباحث فصلی و بومی هر منطقه شدند. یافته ها. این یافته ها و همچنین سایر تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است بیانگر آن است که تا رسیدن به اهداف مورد نظر این برنامه ها فاصله زیادی است که این کاستی ها را می توان با انجام پژوهشهای مختلف شناسایی نموده و در رفع آن تلاش کرد. نتیجه. با عنایت به نتایج این پژوهش به منظور بهتر نمودن برنامه های آموزش مداوم بایستی فاکتورها و مواردی از جمله: دقت در انتخاب نوع مباحث، تنظیم مناسب زمان های اختصاص داده شده برای هر مبحث، اولویت در ارائه بیماری های بومی و فصلی، استفاده از نتایج نیاز سنجی ها برای انتخاب مباحث، مطلع کردن قبلی شرکت کنندگان از رئوس مطالب و منابع مورد استفاده مد نظر قرار گیرد. آدرس. معاونت آموزشی, بلوار بهداشت, زاهدان.

مقدمه. با وجودیکه یکی از بارزترین وظایف و مهارتهای شغلی پزشکان عمومی، اداره بیماران سرپایی در مطب یا مراکز بهداشتی درمانی خواهد بود متاسفانه آموزش پزشکی فعلی ما همچنان بر اساس آموزشی بر بالینی بیمار بوده و کمتر بهآموزش طب سر پایی که مهمترین بخش آموزش پزشکی است توجه شده است و این جنبه از طب در بیشتر مراکز به میزان ناچیز و به صورت نادرست اعمال می شود. روش ها. این مطالعه توصیفی با هدف ارزشیابی نگرش اعضای هیات علمی بالینی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان نسبت به فرآیند آموزش طب سرپایی به اجرا درآمد که روش جمع آوری اطلاعات از طریق فرم اطلاعاتی بود که از میان 75 نفر استاد بالینی تعداد 66 نفر (88 %) فرم را تکمیل کردند. یافته ها. حدود 7/75 % اساتید معتقدند که آموزشهای بیمارستانی به تنهایی جهت آماده سازی دانشجویان برای مسئولیت شغلی آینده آنها کافی نمی باشد و 5/51 %آنها تناسبی بین نوع بیماری های مشاهده شده در دوران آموزش دانشجویان و شیوع بیماری هایی که بعدا در جامعه با آنها مواجه خواهند شد، نمی بینند. درمورد بهترین مکان جهت آموزش طب سر پایی 7/75 %اساتید درمانگاه بیمارستان آموزشی را انتخاب کردند ودر هین حدود فضا و امکانات و زمان لازم جهت معاینه بیمارانرا ناکافی اعلام کردندو از نظر تعداد مناسب دانشجو برای هر دوره آموزشی طب سرپایی در کنار یک عضو هیات علمی,5/51 % 3 نفر را توصیه کردندو در مورد موانع موجود بر سر راه ن آموزش طب سرپایی 33 درصد اساتید محدودیت زمانی استاد، نارضایتی بیمار از حضور دانشجو، عدم انگیزه اساتید و کمبود امکانات را ذکر کردند. نتیجه. این مطالعه بر ضرورت گسترش عرصه آموزش پزشکی به سطح جامعه تاکید داشته که بدین منظور بایستی نسیت به تهیه فضای فیزیکی مناسب و تجهیز وسایل لازم در مراکز آموزش سرپایی اقدام شود ونیز توجه به مشکلات اعضای هیات علمی و همچنین تغییر در برنامه های آموزشی بطوریکه آموزش پزشکی دید جامعه نگری و جامع نگری در دانشجو بوجود بیاورد. آدرس. معاونت آموزشی, بلوار بهداشت, زاهدان.

مقدمه. سیستم خدمات مراقبتهای بهداشتی نیازمند پرستارانی است که دارای تفکر خلاق، و حد بالایی از مهارتهای گفتاری، نوشتاری و یادگیری باشند تا بتوانند ان دسته از مشکلات موجود در جامعه را که فاقد هر گونه راه حل استاندارد می باشند، حل نمایند. این مهارتها از طریق یادگیری مطلوب نحوه برخورد با مشکلات کسب می شوند. این امر موجب مورد توجه قرار گرفتن روش یادگیری بر پایه مسئله، در چند سال اخیر گشته است. زیرا اعتقاد براین است که این روش به یادگیری فعال، خلاق و متفکرانه در تمام طول زندگی کمک کرده و موجب توسعه مهارتهای ارتباطی، همکاری بین گروهی و خود ارزیابی می شود. روش ها. پژوهشگر با درک از اهمیت، فواید و مشکلات روش یادگیری بر پایه مسئله و همچنین مشاهده عدم اجرای برخی از اصول فرار گرفته دروس نظری طی تحصیلات دانشگاهی در بالین مددجویان، اقدام به انجام تحقیقی از نوع نیمه تجربی در زمینه مقایسه تاثیر آموزش به " روش سخنرانی " با " روش یادگیری بر پایه مسئله " بر میزان یادگیری و یادداری دانشجویان پرستاری نموده است. در این مطالعه تمامی دانشجویان ترم 4 پرستاری پیوسته (29 نفر) دانشکده پرستاری و مامایی رشت به عنوان نمونه های تحقیق انتخاب شده و به طور تصادفی به 2 گروه آزمون (15 نفر دریافت کننده آموزش به روش یادگیری بر پایه مسئله) و گروه شاهد (14 نفر دریافت کننده آموزش به روش سخنرانی) تقسیم شدند. ابزار گرد آوری داده های این مطالعه پرسشنامه ای شامل دو بخش اطلاعات دموگرافیک و سوالات امتحانی بود که بخش دوم آن بر طبق اهداف رفتاری درس بیماری ها و پرستاری خون تدوین گردیده بود. یافته ها. نتایج آزمونهای آماری نشان داد که گروه آزمون و شاهد از نظر معدل دیپلم، معدل ترم قبل، سن و دانسته های اولیه همگون بوده و از نظر وضعیت تاهل، محل سکونت و درآمد خانواده اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشتند. نتایج آزمون تی زوج نشان دادند که فرضیه اول، یعنی " روش آموزش سخنرانی بر میزان یادگیری موثر است " (با 29/8 = t و 13 = df)، فرضیه دوم، یعنی " آموزش به روش سخنرانی بر میزان یادداری دانشجویان موثر است " (با87/6 = t و 13 = df)، فرضیه سوم، یعنی " روش یادگیری بر پایه مسئله بر میزان یادگیری موثر است " (با 45/10 = t و14 = df) و فرضیه چهارم یعنی " روش یادگیری بر پایه مسئله بر میزان یادداری موثر است " (با1/12 = t و 14 = df) مورد تایید قرار گرفت. اما در ارتباط با فرضیه پنجم یعنی " تاثیر روش سخنرانی بر میزان یادگیری دانشجویان بیش ازز روش یادگیریی بر پایه مسئله است اختلاف آماری معنی داری دا نشان نداد. هر چند که میانگین تفاضل نمرات قبل و یک هفته پس از آموزش در روش سخنرانی بیش از روش یادگیری بر پایه مسئله بود (75/3+/- 14/8 در مقابل 9/2+/= 93/7). همچنین در رابطه با فرضیه ششم، یعنی تاثیر روش یادگیری بر پایه مسئله بر میزان یادداری دانشجویان بیش از روش سخنرانی است. " اختلاف معنی داری مشاهده نشد. هر چند که میانگین تفاضل نمرات قبل و سه هفته بعد از آموزش در گروه آزمون بیش از گروه شاهد بود (09/3+/-2/3 در گروه آزمون در مقابل 19/4+/- 93/0 در گروه شاهد) بنابراین فرضیه های 5 و 6 مورد تایید قرار نگرفت. نتیجه. یافته های این پژوهش در کل نشانگر تاثیر هر دو روش اموزشی بر یادگیری و یادداری نمونه های پژوهش است. پژوهشگر پیشنهاد می دهد که این تحقیق با تعداد نمونه های بیشتر و در هفته های آغازین نیمسال تحصیلی (این تحقیق در نیمه دوم ترم انجام شد که قاعدتا دانشجویان خود را برای امتحانات پایانی آماده می کنند) انجام گیرد. آدرس. دانشکده پرستاری و مامایی, دانشگاه علوم پزشکی رشت, رشت.

مقدمه. با توجه به اینکه رایانه و شبکه اطلاع رسانی نقش مهم و فزاینده ای در امر آموزش پزشکی ایفا می کنند, آگاهی از میزان دانش، نگرش و عملکرد اعضاء هیئت علمی که نقش تعیین کننده و مهمی در امر آموزش پزشکی دارند از اهمیت خاص برخوردار است تا با استفاده ار نتایج آن گامی در جهت جبران کاستی ها و بر طرف کردن مشکلات موجود در راه استفاده هر چه بیشتر و کارآمدتر از کامپیوتر و شبکه اطلاع رسانی در امر آموزش, برداشته شود. روش ها. مطا لعه حاضر به صورت مقطعی بر روی تعداد 230 نفر از اعضاء هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان صورت گرفت, نمونه گیری به صورت طبقه ای از تمام دانشکده ها و گروه های هر دانشکده در دانشگاه علوم پزشکی انجام گرفت و از پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات در سه حیطه دانش, نگرش و عملکرد استفاده شد. سپس داده های بدست آمده توسط نرم افزار SPSS تجریه و تحلیل گردید. یافته ها. پرسشنامه ها بین اعضاء هیئت علمی دانشکده های مختلف توزیع و پس ازتکمیل جمع آوری گردید. سپس داده های بدست آمده توسط نرم افزار SPSS تجزیه تحلیل شد که نتایج حاصله حاکی از آن است که: 3/97% از اعضای هیات علمی معتقد بودند که یادگیری رایانه در ارتقاء فعالیتهای دانشگاهی آنان نقش مهمی دارد و تمامی آنان آشنایی دانشجویان با رایانه را لازم می دانستند. ولی در خصوص وضعیت امکانات رایانه ای دانشگاه اتفاق نظر وجود نداشت. 96% از آنان برگزاری کارگاه های آموزش رایانه جهت اساتید را ضروری می دانستند. میانگین دانش اعضای هیات علمی که نشانگر مهارت آنها در استفاده از کامپیوتر، نرم افزارهای رایج، پست الکترونیکی و جستجوی مقالات در بانکهای اطلاعاتی و ژورنالهای on – line و غیره می باشد 1/5 ± 86/11 بر اساس 20 محاسبه گردید. 8/83% از اعضای هیات علمی رایانه شخصی در منزل دارند. 3/76% از آنها از امکانات رایانه ای موجود در دانشگاه استفاده می کنند ولی تنها 5/47% از آنان در دفتر خود رایانه شخصی دارند. اعضای هیات علمی به طور متوسط در هفته 7± 8/7 ساعت از رایانه استفاده می کنند و 9/5 ± 4/6 ساعت در هفته از اینترنت بهره می گیرند. نتیجه. اکثریت اعضای هیات علمی نسبت به کاربرد رایانه و اینترنت در آموزش پزشکی نگرش مثبت داشتند ولی درصد قابل توجهی از دانش و مهارت کافی برخوردار نبودند. بنابراین لازم است تدابیری جهت ارتقاء دانش و عملکرد اعضای هیات علمی دانشگاه در راستای استفاده بهینه از رایانه و اینترنت اتخاذ گردد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی اصفهان, اصفهان.

مؤسسه. دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به واسطه کوتاه شدن دوره بستری در بیمارستانها، کاهش تخت های بستری و افزایش مراقبت بیماران در جامعه، اغلب افراد بستری در بیمارستان موقعیت مناسبی را برای یادگیری مهارتهای بالینی پایه دانشجویان پزشکی فراهم نمی کنند. از سوی دیگر، با توجه به محدودیتهای یادگیری بر بالین بیمار و مورد توجه قرار گرفتن چقوق بیماران، امروزه تاکید بر آموزش مهارتهای بالینی و ارتباطی و ایجاد نگرش در دانشجویان بسیار مورد توجه قرار گرفته است. مرکز یادگیری مهارتهای بالینی (CSLC) در پاسخ به تغییرات ایجاد شده در نحوه آموزش،فرصتی را فراهم می آورد تا دانشجویان پزشکی با استفاده از انواع وسایل کمک آموزشی، مدلها و مانکنها بتوانند مهارتهای بالینی و ارتباطی خود را در محیطی آرام و کنترل شده افزایش دهند. در بررسی که بر روی 20 مرکز مهارتهای بالینی در نقاط مختلف دنیا از طریق اینترنت، همراه با مرور مقالات مرتبط به CSLC به عمل آمد، مشخص شد که CSLC توانسته است پیوندی بین مطالب تئوری و مهارتهای عملی ایجاد کرده، استرس دانشجویان را در برخورد اولیه با بیمار کاهش داده، مهارتهای ارتباطی را در کنار مهارتهای عملی در برخورد بهتر با بیماران، به آنها آموزش دهد. یک CSLC موفق باید قابل انعطاف، دارای برنامه ریزی صحیح، فاقد نقص در برنامه آموزشی و مطابق با اهداف آموزشی دانشگاه باشد و برای رسیدن به این منظور،نیازمند به برنامه ریزی و سازماندهی می باشد. این مقاله سعی دارد با کنار هم قرار دادن و مقایسه کردن مراکز مهارتهای بالینی در دانشگاه های مختلف دنیا یک نمای کلی از CSLC و کاربردهایش ارائه دهد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی اصفهان, اصفهان.

مقدمه. پایان نامه، تصویری است از قالب مورد پذیرش دانشگاه در ارائه نتایج یک پژوهش و بررسی موضوعات پایان نامه در یک مقطع زمانی بیانگر خط سیر پژوهش دانشگاهی درهمان مقطع می باشد. روش ها. کلیه پایان نامه های مقاطع تحصیلات از لحاظ و ساختار پایان نامه (در برداشتن مقدمه، روش هاو نتایج، بحث) و موضوع پژوهش (بنیادی، کاربردی بنیادی و کاربردی تجربی، نیمه تجربی، مشاهده ای) مورد بررسی قرار گرفته لیست مربوطه تکمیل شد. یافته ها. 9/83 درصد مربوط به ای عمومی، 9/8 درصد مقطع PhD، 3/6 درصد کارشناسی ارشد و 9/0 در صد مربوط به ای تخصصی بود. نتایج این مطالعه نشان داد که 6/96 درصد کل پایان نامه های مقاطع تحصیلات تکمیلی کاربردی، و 4/3 درصد بنیادی کاربردی بوده اند که نسبت آن در دانشکده های مختلف متفاوت می باشد. همچنین 7/47 درصد پایان نامه های توصیفی، 22 درصد توصیفی تحلیلی، 6/0 درصد تحلیلی، 6/3 درصد نیمه تجربی و 26 درصد تجربی بودند. ساختار پایان نامه، تفاوت های قابل ملاحظه ای بین دانشکده های مختلف وجود داشت. نتیجه. نتایج این مطالعه ضرورت سوق دادن هر چه بیشتر موضوعات پایان نامه ها به سمت موضوعات بنیادی و تحلیلی را نشان می دهد و می تواند به عنوان راهنمایی برای استراتژی تدوین موضوعات پایان نامه ها مورد استفاده قرار گیرد. تفاوت ساختارپایان نامه در دانشکده های مختلف، ضرورت تدوین الگویی جامع جهت تدوین و نگارش پایان نامه را که در کل دانشگاه آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی اصفهان, اصفهان.

مقدمه. ارزیابی کیفی آموخته های فراگیران علوم پزشکی و نحوه آموزش دوره های عملی و آزمایشگاهی به عنوان رکن و اساس یادگیری دروس نظری از اولویت های آموزش پزشکی در دانشگاه هاست. هدف از این طرح بررسی وضعیت آوزش مهارتهای عملی به دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بابل و ارائه اطلاعات لازم به تصمیم گیرندگان آموزشی، جهت ارتقاء و بهبود کیفیت آموزش می باشد. روش ها. مطالعه حاضر به روش توصیفی – تحلیلی و مقطعی بر روی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بابل در دو مقطع کارشناسی و ی حرفه ای در نیم سال اول تحصیلی 81- 1380 انجام شد. اطلاعات بوسیله پرسشنامه مدون مرکز توسعه آموزش پزشکی وزارت متبوع (با پایایی و روایی تائید شده و مقیاس درجه بندی لیکرت) در هفته 16-14 ترم تحصیلی به روش سرشماری عمومی Census)) بین تمام دانشجویانی که دروس مربوطه را انتخاب نموده بودند توزیع گردید. پس از جمع آوری اطلاعات 705 پرسشنامه به نرم افزار آماری SPSS وارد و توسط تست ناپارامتری kruskal-wallis و ضرایب همبستگی Spearman pearson مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها. میانگین و انحراف معیار میزان رضایتندی داشجویان از نحوه ارائه دروس عملی (9، 0 + 16، 3) امتیاز (حداقل صفر و حداکثر 4 امتیاز) بود که این میزان در دانشجویان مقاطع کارشناسی بیشتر از ی عمومی بود (29،3در مقابل 2،73). بالاترین میزان رضایت در ارائه دروس عملی از درس خون شناسی (2، 0 + 79، 3 امتیاز) و پائین ترین از آن دوره جراحی (3و0+ 1،2 امتیاز) بود. بوسیله آزمون Kruskal- wallis میانگین نمره ارزشیابی در تمامی سوالات معنی دار بود. (p= 0.000) نظرات فراگیران مشتمل بر: حضور به موقع اساتید (90،6) بیان کافی اهداف و تئوری مربوطه (79%) رعایت تناسب مطالب نظری با سطح علمی فراگیران (78،4 %) مشارکت همه کارهای عملی (79،3 %) معرفی و یا تهیه متون و جزوات آموزشی مناسب (67،5 % ایجاد انگیزه تحقیق و پژوهش (70،4 %) کمک به شناخت وظایف حرفه ای 75،5 % بود. بین ایجاد انگیزه برای مطالعه و پژوهش و مقطع تحصیلی دانشجویان ارتباط معنی دار بدست نیامد. (p=0.56) ضریب همبستگی Spearman نیز بین تمام سوالات با یکدیگر معنی دار بود (P=0.000) نتیجه. در کل میزان رضایتمندی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بابل از نحوه ارائه دروس عملی و آزمایشگاهی خوب میباشد. بادرنظر گرفتن میزان پایین رضایت دانشجویان نسبت به ایجاد انگیزه لازم جهت تحقیق و پژوهش و عدم معرفی مراجع مناسب از سوی اساتید مربوطه برای دورس عملی ؤ پیشنهاد می گردد تا مدیران آموزشی با در نظر گرفتن دقیق این عوامل راهکارهای رفع آنها را فراهم نموده، اقدامات عملی و موثری در جهت ارتقاء دانش و آگاهی عملی دانشجویان بردارند. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی بابل, بابل.

مقدمه. امتحان جامع علوم پایه هر سال در پایان مقطع علوم پایه به عنوان مجوز ورود به مقطع بعد برگزار می شود و نتایج هر درس نمایانگر کیفیت آموزش در آن گروه آموزشی است. مطالعه به منظور ارزیابی نتایج امتحان های جامع علوم پایه دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی قزوین انجام شد. روش ها. در این مطالعه توصیفی، نتایج دوره های 12 تا 24 آزمون جامع علوم پایه در هر درس به تفکیک رده، رتبه، میانگین و درصد پاسخگویی به سؤال ها مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها. میانگین قبولی دانشجویان در دوره های مختلف %80/84 بود که دامنه آن از %8/77 تا %9/93 نوسان داشت. در این امتحان ها، بهترین رده به دست آمده کسب رده بسیار خوب در درس های میکروب شناسی، جنین شناسی، تشریح، بافت شناسی، تغذیه و روان شناسی در دوره 24 و بعضی از دوره های قبل بود. روند رتبه ها و رده ها در درس های بیوشیمی، فیزیک پزشکی و فیزیولوژی متغیر بوده از رتبه قابل قبول و متوسط به رده خوب ارتقاء یافته بود. رده های به دست آمده در درس های زبان انگلیسی، ژنتیک، بهداشت، آسیب شناسی، ایمنی شناسی و انگل شناسی مطلوب نبود. نتیجه. گروه های آموزشی باید با برگزاری جلسه های داخلی و ارزشیابی درون گروهی کیفیت آموزش خود را ارتقاء دهند. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی قزوین, قزوین.

مقدمه. مهمترین اجزا اساسی یک سیستم آموزشی، اساتید و دانشجویان می باشند، لذا آگاهی از ویژگی ها، مسائل و مشکلات آنها برای یک دانشگاه مسئول دارای اهمیت ویژه ای است و شناخت موارد مذگور در نهایت کمک به دانشگاه در جهت نیل به اهداف آموزشی می باشد. در این طرح هدف تعیین وضعیت آموزش بالینی رشته مامایی از نظر کمی و کیفی همچنین تعیین مشکلات بالینی در محیط های بالینی می باشد. روش ها. نوع پژوهش توصیفی – مقطعی می باشد. اطلاعات بوسیله یک پرسشنامه جمع آوری گردید. و سئوالات در شش بخش شامل: برنامه ها، کیفیت، تجهیزات، تعداد بیماران، طول مدت آموزش و تسهیلات در محیطهای بالینی طراحی شد. یافته ها. 67 نفر دانشجوی مامایی که تمامی واحدهای تخصصی را گذرانده بودند و 7 نفر از مربیان در این پژوهش شرکت داشتند. بررسی پرسشنامه ها نشان داد که: 52% برنامه های جاری آموزش بالینی را خوب ارزیابی کردند. جمع بندی پاسخ به سئوالات مربوطه به کیفیت آموزش بالینی تماما" زیر 40% ارزیابی شد. طول مدت کارآموزی ها 5/68% در واحد تنظیم خانواده خوب ارزیابی شد. کفایت مراجعه کنندگان به بخش های بالینی در درمانگاه بهداشت مادر و کودک 5/58 % خوب ارزیابی شد. تجهیزات لازم در درمانگاه تنظیم خانواده 58% خوب ارزیابی شد. ودر خصوص تسهیلات بالاترین رقم مربوط به وجود کتابخانه در محیط های بالینی بود که 37% خوب ارزیابی شده بود. لازم به ذکر است در مورد سایر واحدهای بالینی جمع بندی درصدها زیر درصدهای مذکور بود. نتیجه. با توجه به رتبه بندی که در این طرح تعریف شده بود. رتبه بین 100-70 رتبه خوب در نظر گرفته شده است. در نتبجه در جمع بندی به عمل آمده تمامی درصدها زیر 70 ارزیابی شد. لهذا در نظر سنجی به عمل آمده از دیدگاه مربیان و دانشجویان آموزش بالینی رشته مامایی در این دانشگاه در حد مطلوب نمی باشد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی قزوین, بلوار شهید باهنر, قزوین

مقدمه. هدف از این مطالعه بررسی توانایی دانشجویان دندانپزشکی در درک فیلمهای آموزشی دندانپزشکی پس از گذراندن دوره های مختلف دروس تخصصی انگلیسی دانشگاهی میباشد. انتظار بر این است که دانشجویان در این مقطع مهارتهای لازم جهت بکارگیری آن را در اشکال مختلف داشته باشند. روش ها. از 57 دانشجو که همگی واحد زبان تخصصی 2 را گذرانده بودند، آزمونهای گوناگونی در زمینه مهارتهای شنیداری آنها گرفته شد، به این صورت که دو فیلم به زبان انگلیسی برایشان به نمایش گذاشته شد و آزمونهای Close Test و Filling Blank و False/True و Short Memory گرفته شد، که همگی بر روی سنجش توانایی دانشجویان در مهارتهای شنیداری آنها تکیه داشت. یافته ها. از کل آزمونهای گرفته شده فقط 5/10% دانشجویان نمره بالای 10 را از 20 کسب نمودند که از این افراد همگی آنها کلاسهای خصوصی خارج از سیستم دانشگاه را گذرانده بودند. میانگین نمره کل 49/6 با انحراف معیار 29/3 شد. در ضمن بالاترین نمره در آزمون Filling Blank با 6/52% و پایین ترین نمره مربوط به Close Test با 3/12% بالای 10 بود. نتیجه. علت پایین بودن نمره آزمون CT در مقایسه با تستهای دیگر این است، لازمه پاسخگویی به اینگونه سئوالات سرعت در پردازش و درک مطلب است. نتیجه بدست آمده 5/89% کمتر از 10 حاکی از این است که اکثریت دانشجویان در این آزمون مهارت کافی جهت درک مطالب شنیداری در زمینه تخصصی حتی پس از گذراندن دروس تخصصی زبان را ندارند. آدرس. دانشکده دندانپزشکی, دانشگاه علوم پزشکی رشت, خیابان امام خمینی, رشت.

مقدمه. رضایتمندی، منعکس کننده موثر بودن تمام حیطه های آموزشی از لحاظ علمی و عملی می باشد. کسب مهارتهای بالینی به شکل عملی و مناسب یک فرایند کلیدی در آموزش خدمات بهداشتی درمانی محسوب می شود. برای به انجام رساندن چنین خدمات، وجود مرکزی بنام مرکز مهارتهای بالینی، Clinical Skill Lab (CSL) یا مرکزی که با بیمارستان همانند سازی شده باشد ضروری است. هدف از انجام این تحقیق بررسی رضایتمندی دانشجویان پزشکی از بخش مهارتهای مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی تبریز در نیمسال اول سال تحصیلی 82- 81 جهت رفع نیازمندی های دانشجویان و برآورد میزان رضایت آنها از بخش مذبور بود. روش ها. مطالعه حاضر در بخش مهارتهای مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی تبریز در مورد 83 نفر دانشجوی پزشکی که مشغول فراگیری مهارت های بالینی تعیین شده مختلفی بودند با حفظ مشخصات آنها در نیمسال اول سال تحصیلی 82-81 انجام گردید. اطلاعات از طریق توزیع پرسشنامه توسط فردی ثابت که شامل بر جنبه های مختلف رضایتمندی دانشجویان بود گردآوری گردید. مقیاس لیکرت برای جمع آوری اطلاعات استفاده و نتایج با روش آماری توصیفی از جمله میانگین و انحراف معیار تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها. نتایج مطالعه حاضر با در نظر گرفتن مجموع میزان رضایت خیلی زیاد و زیاد در مورد جنبه های مختلف رضایتمندی دانشجویان، نشان داد که میزان رضایت دانشجویان از رعایت نظم و ترتیب، نحوه آموزش و نحوه برخورد اعضاء هیئت علمی 20/80% بود. این میزان در مورد اهمیت برگزاری کلاسهای توجیهی نظری و متناسب مباحث آن با فعالیت عملی در کارگاه 80/73 % بود. رضایتمندی در مورد نحوه برخورد و همکاری کارشناسان آموزشی 70/83 % گزارش گردید. در مورد تاثیر آموخته های مربوط به این مرکز در انجام فعالیت های داخل بیمارستانی میزان رضایتمندی0 5/67 % برآورد گردید. رضایتمندی در مورد تجهیزات 60/62% و در مورد کیفیت و کمیت مانکن ها 90/38 % بود. نتیجه. علی رغم نوپا بودن بخش مهارتهای بالینی تبریز، نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که درصد رضایتمندی دانشجویان از کلیه جنبه های مورد بررسی رقم بالایی را بخود اختصاص داده است. نتایج اینگونه تحقیقات، بعنوان تلاشی است جهت پی بردن به مشکلات آموزشی و ارائه راه حل های مناسب تر که مشارکت بیشتر مسئولین و دست اندرکاران مسائل آموزشی دانشجویان را می طلبد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز

مؤسسه. دانشگاه علوم پزشکی تبریز مقدمه. تا کنون روند آموزشی ثابت و قابل دفاعی در مورد آموزش مهارتهای عملی در دانشگاه علوم پزشکی تبریز در مورد دانشجویان پزشکی وجود نداشت. آموزش بدین ترتیب بودکه دانشجویان بعد از انتخاب واحد و گذراندن واحدهای درسی بصورت تئوری بدون کسب تعلیمات به بخش معرفی می شدند. در بخش، انجام عملی برخی مهارتها (خونگیری، تزریقات داخل وریدی، احیاء قلبی و ریوی، لوله گذاری داخل تراشه...) به آنها واگذار می گردید و دانشجویان با همان یافته ها با بیماران کار کرده، از دانشگاه فارغ التحصیل می شدند. هدف از مطالعه حاضرمعرفی روش آموزش قبل از تماس با بیمار در بخشی بنام بخش مهارتهای بالینی جهت ارتقاء کارآیی و توانایی دانشجویان بود. روش ها. مطالعه حاضر با روش FOCUS PDCA در مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در بخش مهارتهای بالینی انجام گردید. 25 نفر دانشجوی پزشکی (اکسترنی 2) بطور تصادفی انتخاب شدند. بابارش افکار، با حضور اساتید و دانشجویان پزشکی، نمودار فرآیند جاری، نمودار همگرایی، علت و معلول رسم شد. با انجام درجه اولویت بندی، بنظر رسید که دانشجویان باید قبل از حضور در بیمارستان و تماس با بیمار برخی مهارتهای عملی را فرا گیرند. بدین منظور سنجش عملکرد جاری فرآیند در مورد سه مهارت (تزریقات داخل وریدی، احیاء قلبی ریوی پایه و لوله گذاری تراشه) با استفاده از تنظیم فرمهای جداگانه برای هر یک از مهارتها آغاز گردید. پرسشنامه ها، قبل و پس از آموزش بصورت خودسنجی یا Self assessment توسط دانشجویان پرشدند (بسیار زیاد = 4، زیاد = 3، متوسط =2، کم =1، خیلی کم =0). در این مطالعه از اندازه گیری میانه، میانگین و انحراف معیار برای سنجش میزان ارتقاء استفاده شد. یافته ها. یافته های مطالعه حاضر نشان داد که در مورد مهارت بالینی احیاء قلبی ریوی امتیاز کسب شده با میانه 6/1 به 85/3 و با میانگین 85/0±55/1 به 50/0±57/3 ارتقاء یافت. این مقادیر در مورد لوله گذاری داخل تراشه از 40/1به 15/3واز 77/0±42/1 به61/0± 24/3 رسید. میانه در مورد تزریقات وریدی نیز قابل توجه بود، که از 6/1 به 50/3 ارتقاء یافت و میانگین این مهارت از63/0± 65/1 به51/0± 39/3 تغییر نمود. نتیجه. امید است با توجه به نتایج مطالعه حاضر و با توسعه بخشهای مهارتهای بالینی و پشتکاری مسئولین این واحدها روز به روز بر افتخار فراگیری کارهای عملی پیش از تماس با بیمار افزوده تر شده و دانشجویان با مشاهده فواید این گونه آموزشها شخصا در کاهش تنش روحی روانی، کاهش آسیب فیزیکی به بیمار، افزایش اعتماد به نفس و کاهش خطرات کارهای عملی مؤثر واقع شوند. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی تبریز, تبریز.

مقدمه. مطالعات سالهای اخیر نشان داده که میزان مهارت عملی دانشجویان پزشکی و پزشکان در بسیاری از کشورها رضایت بخش نیست. بر اساس نیازسنجی انجام شده در دانشکده پزشکی تبریز میزان مهارت دانشجویان در بیست اقدام یا مهارت بالینی عمومی نیز در سال 1380 تعیین و بر اساس آنان برنامه ریزی آموزشی در بخش مهارتهای بالینی دانشگاه انجام شد. هدف از انجام این مطالعه تعیین میزان تاثیر برنامه های آموزش مهارتهای بالینی بر ارتقای مهارت دانشجویان است. روش ها. در این مطالعه کیفی جمع آوری داده ها با استفاده از فرم خود سنجی دانشجو و نظرخواهی از مربیان در مورد میزان مهارت کسب شده و مقایسه با پیش آزمون در مورد 50 دانشجوی پزشکی که سه دوره آموزشی، تزریقات وریدی، احیاء قلبی ریوی و لوله گذاری تراشه صورت گرفته است.تجزیه و تحلیل یافته ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شده است یافته ها. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده دراین مطالعه حاکی از افزایش میزان امتیاز مهارت احیاء قلبی ریوی از 85/0 + 55/1 به 5/0 + 5/3 بر مبنای چهار می باشد. در مورد مهارت لوله گذاری تراشه میانگین امتیاز از 77/0 + 42/1 به 61/0 + 24/3 بر مبنای چهار افزایش یافت. در مورد تزریقات وریدی نیز افزایش میانگین امتیاز از 63/0 + 65/1 به 51/0 + 39/3 بوده است. نتیجه. امیداست با توجه به نتایج مطالعه حاضر و با توسعه بخشهای مهارتهای بالینی و پشتکاری مسئولین این واحدها روز به روز بر افتخار فراگیری کارهای عملی پیش از تماس با بیمار افزوده تر شده و دانشجویان با مشاهده فواید اینگونه آموزشها شخصا در کاهش تنش روحی روانی، کاهش آسیب فیزیکی به بیمار، افزایش اعتماد به نفس و کاهش خطرات کارهای عملی مؤثر واقع شوند. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی تبریز, خبابان دانشگاه, تبریز.

مقدمه. مهمترین وظیفه پزشک عمومی اداره بیماران سرپایی در مطل یا مراکز بهداشتی می باشد اما مشکل اساسی آموزش پزشکی، آموزش صرف بر بالین بیمار بوده و آموزش طب سرپایی محدود به درمانگاه های بیمارستانها می باشد که عموما به صورت نادرست اجرا می شود. در این مطالعه سعی بر این است که نظرخواهی از پزشکان عمومی مراکز بهداشتی درمانی در خصوص آموزش طب سرپایی در طی دوره عمومی صورت گیرد. روش ها. در یک مطالعه مقطعی، کلیه پزشکان عمومی شاغل در مراکز بهداشتی درمانی استان گیلان در سال 1381 به تعداد 161 نفر با پرشنامه ای حاوی اطلاعات مورد نیاز شامل سال ورود به دانشگاه از سال فراغت از تحصیل، دانشگاه محل تحصیل، جنس، داشتن مطب خصوصی، و نیز سئوالاتی نگرشی در مورد نحوه اجرا، طب سرپایی در طی دوره عمومی مورد پرسش قرار گرفت داده ها جمع آوری شده با نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها. در این مطالعه، 8/52% پزشکان نگرش مثبت و بقیه نگرش منفی در خصوص آموزش طب سوزنی در طی دوره عمومی پزشکی داشتند. ارتباط معنی داری بین نگرش پزشکان با سال فراغت از تحصیل دانشگاه محل تحصیل و داشتن طب خصوصی وجود نداشت (05/0 p>) 3/86% بیمارستانهای دانشگاهی را به تنهایی جهت آموزش دانشجویان کافی نمی دانستند و محلهای دیگر همچون کلینیک های ویژه، مراکز بهداشتی – درمانی و بیمارستانهای دولتی غیر آموزشی را جهت آموزش پیشنهاد نمودند، 4/53% پزشکان اعتقاد داشتند که امکان پیگیری بیماران در مراکز بهداشتی-درمانی بیشتر ازمراکز دانشگاهی است. نتیجه. این مطالب نشان می دهد که حدود نیمی از پزشکان نگرش مثبتی به آموزش طب سرپایی نداشتند و جهت ارتقای کیفیت آموزش پزشکی نیاز به تغییر در رویکرد آموزشی بیمارستانی به طب سرپایی می باشد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی رشت, رشت.

مقدمه. افت تحصیلی دانشجویان پزشکی یک مساله بسیار مهم است که اگر کنترل شود باعث پائین آمدن سطح علمی پزشکان در سالهای آینده خواهد شد. این مطالعه به منظور بررسی علل افت تحصیلی دانشجویان پزشکی در سال 1380 انجام پذیرفته است. روش ها. در این مطالعه که بصورت مقطعی بر روی کلیه دانشجویان ورودی 1371 و 1372 انجام گرفت. دانشجویان بر اساس معدل دانشگاهی به دو گروه موفق (معدل بالای 16) و ناموفق (معدل زیر 14) تقسیم شدند. یافته ها. معدل دوران متوسطه. میزان علاقه به پزشکی، انگیزه و سطح تحصیل والدین در دانشجویان موفق از دانشجویان ناموفق بالاتر بود. بعلاوه فاصله بین اخذ دیپلم و ورود به دانشگاه در بیش از 66% از دانشجویان ناموفق بیش از یکسال و در مقابل در حدود 85% از دانشجویان موفق بالافاصله یا حداکثر یکسال بوده است. بیش از 75% دانشجویان موفق دارای منزل شخصی و 7/71% از دانشجویان ناموفق در خوابگاه زندگی می کنند. حدود 3/28% از دانشجویان ناموفق و تنها 6% از دانشجویان موفق دارای شغل اضافی بوده اند، 4/43% از دانشجویان ناموفق هیچ برنامه ای جهت مطالعه نداشتد. 1/50% دانشجویان ناموفق متاهل بوده اند در صورتیکه تنها 3/18% از دانشجویان موفق متاهل بوده اند. رابطه معناداری بین موفقیت و حضور در کلاس وجود نداشت (1/0P>). 70% دانشجویان ناموفق دارای سهمیه ایثارگران بوده اند. نتیجه. با توجه به یافته های پژوهشی، توجه به عواملی که باعث موفقیت تحصیلی در دانشجویان پزشکی می شود امری ضروری به نظر میرسد و تا زمانی که به یک برنامه جامع و نوین برای آموزش پزشکی نرسیم مشکل افت تحصیلی همچنان به قوت خود باقی است. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکیم دانشگاه علوم پزشکی شیراز, شیراز

مقدمه. یکی از مهمترین دلایل نارسایی سیستم آموزش سنتی در توانمند ساختن پزشکان کشور برای انجام وظایف حرفه ای کاربرد روش آموزش بر مبنای بیماری است در حالیکه هیچ بیماری در مراجعه به پزشکان عرصه های بالینی مختلف، نام بیماری خود را ذکر نکرده، بلکه شکایت خود را ذکر می نماید و وظیفه پزشک حرکت از سمت شکایت به سمت تشخیص بیماری و درمان آن است. متاسفانه در آموزش مداوم چنین روش آموزشی هنوز جایگاه خود را چندان باز نکرده و تاکید همچنان بر روش سنتی است. برای تطبیق دادن آموزش مداوم با مراحل فرآیند بالینی لازم است که ابتدا شکایات شایع بیماران تعیین شود (بررسی نیاز احساس شده پزشکان) تا آموزش مراحل فرآیند بالینی بر روی آن شکایت متمرکز گردد. بنابراین تحقیقی لازم بود که شکایات شایع را تعیین کند. روش ها. مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد. با استفاده از کتب کلاسیک سمیولوژی پرسشنامه ای خود ایفا حاوی اطلاعات دموگرافیک و 153 سوال رتبه ای طبق مقیاس لیکرت طراحی شد. ابتدا مطالعه آزمایشی انجام شد. طی آمار به دست آمده از سازمان نظام پزشکی از میان تعداد کل پزشکان عمومی سراسر کشور که 26217 نفر بودند، بر حسب نمونه گیری به روش multi - stage random sampling، تعداد 5000 پزشک عمومی در کل کشور انتخاب شدند و پرسشنامه مذکور برای آنها ارسال گردید که در مجموع 1707 نفر پرسشنامه را تکمیل نموده و بازگرداندند. یافته ها. در تحلیل آماری اطلاعات خام، فراوانی ساده و نسبی پزشکان عمومی که با هر شکایت به طور شایع و ناشایع مواجه شده بودند، توصیف و سپس با کمک آزمون مجذور کای تفاوت میان دو گروه بررسی شد. سپس تفاوت میان شایع ترین علامت هر کدام از سیستمهای بدن بر حسب متغیر جنسیت پزشکان و مدت طبابت (به سال) مورد آزمون قرار گرفت و تفاوت معنی دار آماری نشان داده شد شایع ترین نشانه ها در هر کدام از سیستم های بدن به ترتیب زیر می باشد: در شکایات عمومی:تب(84%)، شکایات پوستی: خارش(90%)، شکایات مربوط به سر: سردرد؛ (5/96%)، شکایات چشمی:قرمزی چشم(8/75%)، شکایات گوش: عفونت گوش (8/81)، شکایات عفونت بینی و حلق:آبریزش بینی (90%) و خونریزی بینی (1/90%) شکایات دهان و گلو: گرفتگی صدا (94%)، شکایات گردن: خشکی گردن(7/67%)، شکایات مربوط به پستان: درد یا احساس ناخوشایند(5/46%)، شکایات مربوط به گردن: سرفه (5/97%)، شکایات قلبی: طپش قلب (8/91%)، شکایات گوارشی: تهوع و استفراغ(9/93%)، شکایات دستگاه ادراری: خون ادراری(5/95%)، شکایات دستگاه تناسلی مؤنث: قاعدگی دردناک(1/86%)، شکایات روانپزشکی: افسردگی(9/88%)، شکایات دستگاه تناسلی مذکر: زخم آلت تناسلی (6/45%)، شکایات سیستم اعصاب:ترمور(4/72%)، شکایات عروق محیطی: اسپاسم عضلانی (3/80%)، شکایات سیستم اسکلتی عضلانی: کمردرد (3/98%)، شکایات غدد درون ریز: قند بالا (5/82%)، شکایات خون: کم خونی(1/92%). تفاوت میان پزشکان خانم و آقا در پاسخدهی به نشانه های شایع بعضی از دستگاه ها از جمله دستگاه تناسلی مؤنث مشخص می باشد. بدین ترتیب که آقایان با 9/83% و خانم ها با 6/93% قاعدگی دردناک را به عنوان شایع ترین نشانه ذکر کرده اند. نتیجه. محققین به یک برآورد اولیه از شایعترین شکایات در استان تهران و شهرستانها (به تفکیک) دست یافتند. با توجه به نتایج به دست آمده، به نظر می رسد که با توجه به متغیر جنسیت پزشکان عمومی شاغل در کشور و مدت طبابت و محل طبابت ایشان، می بایست برنامه های آموزش مداوم با حرکت به سمت سیستم مدرن آموزش بر مبنای شواهد و مستندات و بر مبنای نیاز پزشکان در حیطه طبابت، برنامه ریزی شوند تا بدین ترتیب پزشکان را در رفع نیازهای جامعه توانمندتر نماید. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی تبریز, تبریز.

مقدمه. عوامل مؤثر بر بادگیری بسیار گسترده و وسیع می باشند و شناسایی این عوامل در رفع مشکلات و نارسایی های موجود در سیستم آموزشی مهم است. یکی از این عوامل سبک یادگیرندگان است. محققان معتقدند که اگر سبک یادگیری فرد با رشته ای که در آن تحصیل می کند همخوان نباشد شخص یا از آن رشته انصراف داده و یا منجر به نارضایتی وی نسبت به آن می شود. با توجه به تاثیر سبک های یادگیری بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان لازم است مدرسان از چگونگی و انواع آن آگاه باشند. این پژوهش با هدف شناسایی انواع سبک های یادگیری براساس نظریه یادگیری تجربی David Kolb در بین دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی قزوین در سال 80 انجام شده است. روش ها. جامعه مورد پژوهش کلیه دانشجویان پزشکی شاغل به تحصیل در نیمسال اول 81-80 در دانشگاه قزوین بودند که به روش سرشماری بررسی شده اند. ابزار پژوهش پرسشنامه مشتمل بر سؤالات دموگرافیک و سیاهه سبک های یادگیری کلب Kolb Learning Style inventory بوده است. جهت تعیین ضرایب پایایی گزینه های پرسشنامه از روش دونیمه کردن استفاده شد. پرسشنامه ها در زمان مناسب با توجیه آزمودنی ها در بین آنان توزیع و پس از جمع آوری با رایانه تجزیه و تحلیل شد. یافته ها. یافته های پژوهش نشان داد که بطور کلی توزیع سبک های یادگیری در بین دانشجویان پزشکی عبارت بودند از: جذب کننده(43.1%)؛ همگرا(38.1%)؛ واگرا (9.6%)و انطباق یابنده(9.2%) همچنین آزمون آماری رابطه معنی دار بین نوع سبک یادگیری و مقطع تحصیلی دانشجویان نشان داد بطوری که بیشترین سبک یادگیری در بین دانشجویان علوم پایه جذب کننده بود در حالیکه در دانشجویان مقطع بالینی سبک همگرا غلبه داشته است. در مورد سایر نتایج در اصل مقاله اشاره شده است. نتیجه. نتایج بدست آمده حاکی از این است که اکثریت واحدهای مورد پژوهش به دو سبک یادگیری جذب کننده و همگرا گرایش داشته اند. افراد جذب کننده در درک مقدار زیادی از اطلاعات و ترکیب آنها بصورت موجز و منطقی بیشترین توانایی را دارند. در حالیکه افراد همگرا بیشترین توانایی را در کاربرد عملی اندیشه ها دارند. به نظر می رسد سبک یادگیری افراد تحت تاثیر محیط و وظایف یادگیری باشد گو اینکه اثبات این امر نیازمند مطالعات بیشتر است. به هر حال مدرسین در دانشکده های پزشکی باید از روش های متنوع در تدریس استفاده نمایند تا فرصت تجارب یادگیری برای همه دانشجویان فراهم باشد آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی, تهران.

مقدمه. اخیرا به دلیل تاکید زیادی که بر استراتژی های یادگیری و تاثیر آن بر موفقیت یادگیرنده شده است، محققیقن را بر آن داشته است که تحقیقاتی در این خصوص انجام دهند. روش ها. در این مطالعه با هدف دستیابی به روش های فکر کردن و یادگیری دانشجویان 41 دانشجو که بصورت تصادفی از میان 120 دانشجو انتخاب شدند شرکت داشتند. در این تحقیق از دو پرسشنامه استفاده شد: پرسشنامه روش یادگیری با رچ و پرسشنامه غلبه نیمکرده مغز، پرسشنامه اول قصد دارد به روش های یادگیری دانشجویان دست یابد و مشخص نماید که آیا آنها بیشتر تمایل دارند از قوه دیداری، شنیداری و یا لامسه ای در یادگیری استفاده نمایند. پرسشنامه دوم با این هدف به آنها داده شده است تا مشخص شود که دانشجویان بیشتر از کدامیک از نیمکرده های مغز در خود یادگیری استفاده می نمایند. یافته ها و نتیجه. نتایج بدست آمده از مطالعه اخیر حاکی از آن است که اغلب دانشجویان 2/42% بیشتر تمایل دارند که از قوه دیداری خود در یادگیری استفاده می نمایند و در این خصوص تفاوتی بین دانشجویان مذکر و مونث مشاهده نشده است. اما با توجه به نتایج بدست آمده از پرسشنامه دو، دانشجویان را می توان به 6 دسته تقسیم کرد: استفاده از هر دو نیمکرده با تمایل کمی بیشتر به استفاده از نیمکرده چپ (5/40%) تمایل متوسط به نیمکرده چپ مغز (حدود 10%)، غلبه سمت چپ نیمکرده مغز (حدود 10%)، استفاده از هر دو نیمکرده به میزان مساوی (6/21%)، تمایل کمی به طرف استفاده از نیمکرده راست مغز (حدود 10%)، تمایل متوسط به نیمکره راست مغز (حدود 5%). سپس مقایسه ای بین تمایل دانشجویان در استفاده از نیمکره های مغز و روش های یادگیری به عمل آمد. با توجه به نتایج بدست آمده، پیشنهاداتی در خصوص بکارگیری از روش های آموزشی که مناسب با روش یادگیری دانشجویان باشد ارائه شده است. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی شیراز, شیراز.

مقدمه. بازآموزی جامعه پزشکی به عنوان بخش از آموزش نیروی انسانی از اهمیت خاصی برخوردار است. نظر به اینکه اهداف برنامه های بازآموزی صرفا محدود به کسب آگاهی نیست و ایجاد دگرگونی در روش های رفتاری، استدلال، منطق و فرهنگ حرفه ای را نیز شامل می شود لذا مطالعه سطح انگیزش پزشکان و ایجاد علاقه در آنان به منظور شرکت در برنامه ها ضروری به نظر می رسد. اهداف این پژوهش، تعیین ارتباط 7 شاخص به عنوان عوامل انگیزشی بوده که شامل سهولت، تناسب، توجه به فرد، خود آزمایی، علاقه، تحقیقات نظری و نظام بندی می باشد. روش ها. ابزار جمع آوری داده ها یک پرسشنامه 22 سئوالی بوده که Reliability آن 68% تعیین گردید. حجم نمونه حدود 360 پزشک در استان مرکزی بوده که از طریق آزمون Chi و نرم افزار SPSS داده ها مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها. این پژوهش ارتباط معنا داری را بین کلیه شاخص ها با ایجاد انگیزیش در پزشکان نشان داد (P<0.0001) بطوریکه ضریب همبستگی در توجه به فرد 809/0، در تناسب 605/0، در تحقیقات نظری 523/0، نظام بندی 509/، خود آزمایی 491/0 و ایجاد علاقه 483/0 بوده است. بین جنسیت، سن، سابقه خدمت و میزان امتیازات کسب شده با شاخص ها ارتباط معنا داری مشاهده نشد. اما بین محل فعالیت با شاخص سهولت و ایجاد علاقه ارتباط معنا داری مشاهده گردید (05/0 p<) نتیجه. این پژوهش نشان داد هر چه به پزشکان اجازه مشارکت و اظهار نظر در برنامه ها داده شود و برنامه ها از نظر زمانی و مکانی برای آنها مناسب تر باشد امکان ایجاد انگیزه بیشتر خواهد شد. همین طور تناسب آموزش ها با نیازهای درمانی، بیماری های کثیر الوقوع و نیز ارائه شیوه های مداوای جدید و اصلاح روند تشخیص و درمان اشتیاق آنان را بر می انگیزاند. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی اراک, اراک.

مؤسسه. دانشگاه علوم پزشکی اهواز مقدمه. از آنجائیکه مهمترین هدف ارزشیابی اساتید توسط دانشجویان پس خوراند به اساتید است که نسبت به عملکرد برنامه درسی ونیز رفتارشان آگاه شوند، مرکز مطالعات و توسعه آموزش دانشگاه به منظور بدست آوردن دیدگاه اساتید دانشگاه نسبت به تاثیر اعلام نمره ارزشیابی در روند بهبود کیفیت تدریس آنان و نیز بررسی عوامل موثر در افزایش یا کاهش نمرات ارزشیابی از دیدگاه خودشان اقدام به انجام این مطالعه نمود تا بتواند در جهت بهره برداری بهتر از نتایج ارزشیابی استاد در راستای بهبود کیفیت آموزشی الهام بگیرد. روش ها. در این تحقیق که یک مطالعه توصیفی می باشد پرسشنامه ای منطبق بر هدف تحقیق تهیه و تنظیم گردید که پس از تکثیر جهت تمامی اساتید غیربالینی که در سال تحصیلی 81-80 مورد ارزیابی قرار گرفته بودند، فرستاده شد. 6/74% از پرسشنامه های پس از تکمیل عودت داده شد. داده ها جمع آوری شد و بوسیله نرم افزار SPSS و آزمون مجذور کای مورد تجزیه وتحلیل و ارزیابی قرار گرفت. یافته ها. نتایج حاصل از تحقیق در جامعه مورد بررسی نشان داد که با وجود اینکه 1/55% اساتید با سیستم کنونی ارزیابی وضعیت آموزشی اساتید موافق هستند، 85% اساتید اعلام نمره ارزشیابی را به اساتید بعنوان یک بازخورد مناسب در بهبود کیفیت تدریس مفید تلقی می نمایند. مخالفت اساتید با سیستم کنونی ارزیابی اساتید بترتیب اولویت عمدتا مربوط به موجود نبودن شرایط استاندارد آموزشی، عدم صداقت دانشجویان و عدم رعایت حرمت وشان استاد می باشد. 8/45% اساتید اذعان کردند که نمره ارزشیابی آنان تا اندازه ای بیانگر واقعیت شیوه تدریس آنها بوده است. در حالیکه حدود 31% اعلام نمودند که نمره ارزشیابی بیانگر واقعیت تدریس آنها نمی باشد. نمره ارزشیابی 3/52% اساتید نسبت به سال گذشته افزایش نشان داده است و این افزایش را آنان عمدتا منوط به توانایی و تسلط بیشتر بر محتوای درسی، تجدید نظر در شیوه تدریس و ارائه محتوای مناسب و کاربردی درسی و نیز اطلاع از نتایج ارزشیابی و گرفتن بازخورد از دانشجویان می دانستند. نمره ارزشیابی 4/37% اعضاء هیئت علمی نسبت به سال گذشته افت داشته است که علل عمده این کاهش را آنان وجود اشکال در شیوده تدریس، ارائه مشترک یک درس توسط چند مدرس، کاهش انگیزه ها بدلیل عملکرد نامناسب مسئولین و مقطع تحصیلی دانشجویان اعلام گردیده است. در این تحقیق نیز بین مرتبه علمی و نظر هیئت علمی نسبت به سیستم کنونی ارزشیابی آموزشی (P = 0.03)، تاثیر نمره ارزشیابی در روند بهبود تدریس (P = 0.02)و نیز تغییر نمره ارزشیابی (P = 0.01) رابطه وجود دارد. نتیجه. آگاهی بیشتر مسئولین ذیربط نسبت به شرایط موجود و تلاش در جهت رفع نواقص و نارسائی ها مطابق با نقطه نظرات اعضاء هیئت علمی در جهت ارتقاء کیفیت آموزشی این دانشگاه می تواند مفید باشد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اهواز, اهواز.

مقدمه. با شناخت مشکلات آموزش بالینی پرستاری و مامایی، مسئولین قادر خواهند بود که برنامه های آموزشی مطلوب را طرح ریزی کنند تا باعث افزایش کیفیت ارائه خدمات بهداشتی به همه افراد جامعه شود. هدف از این مطالعه، بررسی نظرات دانشجویان و اعضای هیئت علمی پرستاری و مامایی در مورد مشکلات آموزش بالینی می باشد. روش ها. این مطالعه توصیفی تحلیلی بر روی 111 نفر از دانشجویان پرستاری و مامایی ترم هفتم و هشتم و ده نفر از اساتید این گروه انجام شد. پرسشنامه دو قسمتی شامل اطلاعات دموگرافیک و معیارهای موجود برای بررسی مشکلات آموزش بالینی بود. در بخش بررسی مشکلات آموزش بالینی شش رکن اساسی شامل مشکلات ایفای نقش، عوامل بوجود آورنده اضطراب، تمرین پیش بالینی، اعتماد به نفس، عوامل محیطی و مشکلات کاربرد اصول آموخته شده بر بالین بیمار مورد بررسی قرار گرفتند. در تجزیه و تحلیل داده ها از محاسبات آماری میانگین، انحراف معیار، آزمون t، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون ANOVA استفاده گردید. یافته ها. نتایج بدست آمده نشان داد که از نظر دانشجویان و اعضای هیئت علمی بیشترین مشکل آموزش بالینی به ترتیب ربوط به عوامل محیطی بالینی (با میانگین 5/2 09/6) و کاربرد اصول آموخته شده بر بالین بیمار (با میانگین 4 13/6) بوده است. 95% دانشجویان معتقد بودند که از بین عوامل محیطی بالینی، فاکتور نداشتن امکانات رفاهی مورد نیاز و 100% اساتید از بین مشکلات کاربرد اصول آموخته شده بر بالین بیمار،عامل ناکافی بودن تسهیلات آموزشی و پیروی از مقررات معمول و نادرست حاکم بر محیط را مشکل اساسی ذکر کرده اند. نتیجه. نیاز به ارتقاء کیفیت در سیستم آموزشی به شدت احساس می شود. تاکید بر بهبود یافتن بیماران بدنبال ارتقاء کیفیت آموزشی شاخص اثر بخشی محسوب می شود. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزکشی تبریز, تبریز

مؤسسه. دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد مقدمه. جهت آموزش هرموضوعی ابتدا باید نیازها و ندانسته ها مشخص گردد تا بتوان آگاهی های مورد نیاز را به ترتیب اولویت در اختیار فراگیران قرار داد. از آنجا که درس جمعیت و تنظیم خانواده در تمام رشته های دانشگاهی به منظور آگاهی دانشجویان و تاکید بر اهمیت ویژه این موضوع درسی تدریس می گردد پژوهشی با هدف تعیین نیازهای آموزشی علوم پزشکی را در ارتباط با روش اورژانسی پیشگیری از حاملگی (EC) طراحی گردید. روش ها. دراین مطالعه توصیفی 102 دانشجوی دختر پرستاری، مامائی، بهداشت و پیراپزشکی که واحد تنظیم خانواده را گذرانده و در دومقطع کاردانی وکارشناسی تحصیل می کردند به روش سرشماری انتخاب شدند. گرد آوری داده ها از طریق پرسشنامه و تجزیه وتحلیل آماری بود که بوسیله تستهای کای اسکوئر و اسپیر من صورت گرفت. یافته ها. نتایج پژوهش نشان داد که نیازهای آموزشی دانشجویان مورد مطالعه در ارتباط با روش ضد بارداری اورژانسی (E C) به ترتیب اولویت عبارتند از: عدم آگاهی از میزان تاثیر EC 1/93 % از مکانیسم اثر EC 2/91% از نحوه مراجعه پس از استفاده از EC 4/82% از عوارض استفاده مکرر از EC 5/77%، از روش های مجاز EC 2/75% از دفعات مجاز استفاده از EC در سال 6/69% از مفهوم نزدیکی بدون محافظت 7/63% همچنین بین نیازهای آموزشی و مقطع تحصیلی دانشجویان (006/0 =P) ارتباط معنی دار آماری مشاهده گردید. نتیجه. با توجه به نیاز دانشجو یا ن مورد مطالعه در ارتباط با جنبه های مختلف EC و اینکه به لحاظ محدودیتهای قانونی، اخلاقی و شرعی در رابطه با سقط جنین این روش تنها راه حل پیشگیری از حاملگی ناخواسته زودرس محسوب می شود. بهتر است در همه مقاطع و رشته هایی که درس تنظیم خانواده تدریس می شود در آموزش مبحث EC دقت نظر بیشتری اعمال گردد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی, یزد.

مؤسسه. دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اعتباربخشی در نظام های آموزشی کشورهای غربی پیشینه ای طولانی دارد و سابقه انجام آن در کشوری مانند امریکا به بیش از یک قرن می رسد. در کشورهای اروپایی نیز در دهه های اخیر فعالیت های مختلفی در راستای اعتباربخشی صورت گرفته و انجام آن به صورت یک ضرورت درآمده است، در کشور ما نیز اینک متخصصان به پیاده سازی اعتباربخشی می اندیشند. در این مقاله سعی شده است که اهداف ذیل تامین شود: بررسی ارتباط میان میان استقلال دانشگاهی و فرایند اعتبار بخشی؛ آشنایی با پیش شرط های لازم برای واجد شرایط اعتبار بخشی شناخته شدن یک واحد آموزشی؛ نظام آموزش پزشکی در کشور ما و بویژه متمرکز بودن آن چه تاثیری در تصمیم گیری های مربوط به اعتباربخشی می گذارد؟ بهره گیری از تجارب ارزیابی درونی در وزارت بهداشت؛ مطالعه فرایند اعتبار بخشی و ملزومات آن در کشورهای مختلف؛ فرهنگ سازی، ایجاد آگاهی و احساس ضرورت، داشتن استقلال دانشگاهی و نیز واجد شرایط بودن واحد متقاضی اعتبار بخشی از جمله ملزومات و پیش نیازهای اعتبار بخشی هستند. علاوه برموارد مربوط به واحدهای دانشگاهی، شرایطی نیز در حوزه ستادی ضروری می باشد. انجام اعتبار بخشی با تمام علاقه و ضرورتی که برای انجام آن وجود دارد مستلزم فراهم آوردن برخی مقدمات و ملزومات است. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی, تهران.

مقدمه. تعداد فارغ التحصیلان پزشکی که روانپزشکی را به عنوان تخصص در آینده بر می گزینند رو به کاهش گذاشته است. هدف بررسی اینکه آیا این کاهش گرایش قبل از شروع سال اول و سال هفتم تحصیلات پزشکی بوده است می باشد. روش ها. به این منظور 100 نفر از دانشجویان پزشکی سال اول و 100 نفر از دانشجویان سال آخر تنوسط پرسشنامه ای که به منظور میزان درک آنها از تخصصهای مختلف پزشکی طراحی شده بود مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته ها. نتایج نشان داد که دانشجویان جنبه های پزشکی موجود در کار روانپزشکی را به طور مؤثری ارزشمند دانسته اند هر چند دانشجویان روانپزشکی را نسبت به سایر تخصصها دارای جذابیت و اهمیت کمتری دانسته اند. در حدود یک چهارم از دانشجویان سال اول و یک سوم دانشجویان سال آخر اتخاب روانپزشکی را به عنوان حرفه آینده قطعا” انتخاب نموده اند. در تمام جنبه های مورد بررسی تفاوت معناداری بین نگرش دانشجویان سال اول و آخر نسبت به رشته روانپزشکی وجود نداشت. نتیجه. این گرایش منفی به روانپزشکی یا ناشی از باورهای غلط دانشجویان است که باید در طول تحصیلات پزشکی اصلاح شوند و یا ناشی از برخی واقعیت های موجود در این رشته می باشد.

زیافته ها. در این مطالعه مشخص نمود که 7/71% کارآموزان و 4/21% کارورزان فاقد مهارت لازم در انجام تزریقات بوده‎اند. این میزان در مورد لوله گذاری تراشه و مهارت انجام احیاء قلب و ریه به ترتیب 8/96% و 7/35% در کارآموزان و 7/35% و 1/57% در کارورزان پزشکی بوده است. 5/85% کارآموزان دارای توانایی و مهارت لازم در اندازه‎گیری فشارخون شریانی بوده‎اند. همچنین 7/55% و 2/74% کارآموزان و 4/21% و 7/85% کارورزان به ترتیب فاقد مهارت لازم در انجام بخیه زدن و پانسمان زخم و گچگیری و آتل‎بندی عضو بوده‎اند. نتیجه. این مطالعه نشان داد که توانایی مهارتهای عملی در دانشجویان پزشکی به صورت مدون نبوده و لزوم ایجاد کارگاه در دوره قبل از ورود به بیمارستان جهت آموزش مهارتهای فوق لازم و ضروری می‎باشد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی گرگان, گرگان.

مقدمه. خدمات درمانی در بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در دو سرویس صبح و عصر (کلینیک ویژه) ارائه میگردد.در این مطالعه تعداد و تنوع اعمال جراحی گوش حلق و بینی در این دو سرویس از ابتدای فروردین ماه تا پایان اسفند ماه سال 1377 در بیمارستان خلیلی شیراز مورد بررسی قرار گرفته است.با وجود یکسان بودن امکانات اختلافات زیادی در تعداد و نوع اعمال جراحی انجام گرفته در این دو بخش وجود دارد.هدف از انجام این طرح مشخص کردن این تفاوتها و نقش این دو بخش در آموزش دستیاران بخش گوش حلق و بینی میباشد. روش ها. در این مطالعه توصیفی و گذشته نگر،با مراجعه به دفاتر گزارش اطاق عمل تعداد 3728 بیمار که در سال 1377 در بیمارستان خلیلی تحت اعمال جراحی گوش، حلق و بینی قرار گرفته اند،در دو بخش صبح و عصر(کلینیک ویژه) با هم مقایسه شده است.جهت مقایسه،اعمال جراحی انجام شده به 5 گروه تقسیم شده است: 1-جراحی های لوزه و دهان 2-جراحی های بینی و سینوسها 3-اعما ل جراحی گوش 4-اعمال جراحی گردن و 5-اعمال جراحی متفرقه.تعداد و نوع اعما ل جراحی در هر یک از این گروه ها با توجه به جنسیت بیماران و فصول مختلف سال در در دو سرویس صبح و عصر با هم مقایسه شده است. یافته ها. از کل 3728 بیمار،1358 نفر (43/36%) در سرویس صبح و 2370 نفر (57/63%) در سرویس عصر تحت عمل جراحی قرار گرفته اند. از 1832 مورد عمل جراحی لوزه و دهان،414 مورد(6/22%) در سرویس صبح و 1418 مورد(4/77%) در سرویس عصر انجام شده است. از 819 مورد اعمال جراحی بینی 283 مورد(55/34%) در سرویس صبح و 536 مورد(45/65%) در سرویس عصر انجام شده است.در مورد اعمال جراحی گوش،از 548 مورد، 309 بیمار (38/56%) در سرویس صبح و 239 بیمار (62/43%) در سرویس عصر تحت عمل جراحی قرار گرفته اند.از 160 مورد اعمال جراحی گردن،106 نفر(25/66%) در سرویس صبح و 54 نفر(75/33%) در سرویس عصر عمل شده اند و از 369 بیمار گروه پنجم(اعمال جراحی متفرقه)،246 مورد (66/66%) در سرویس صبح و 123 مورد (34/33%)در سرویس عصر تحت عمل جراحی قرار گرفته اند. نتیجه. اعمال جراحی انجام گرفته در سرویس عصر عملا با مشارکت فعال دستیاران انجام میگیرد و اعمال جراحی انجام شده در این سرویس تقریبا دو برابر اعمال انجام شده در سرویس صبح میباشد.اعمال جراحی بزرگ مانند اعمال جراحی گوش، سر و گردن و بینی که نقش اصلی را در آموزش دستیاران دارند،به تعداد زیاد در سرویس عصر و در بسیاری موارد توسط دستیاران و با نظارت اساتید انجام می گیرد.بنظر میرسد کلینیک ویژه دانشگاه علاوه بر بعهده داشتن نقشی عمده در ارائه خدمات درمانی به بیماران به میزان زیادی نیز در آموزش دستیاران موثر میباشد. تقویت و توسعه کلینیک ویژه دانشگاه علاوه بر ایجاد امکان ارائه خدمات درمانی بیشتر به مردم،باعث بهبود مهارتهای عملی دستیاران نیز خواهد شد آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی شیراز, شیراز

مقدمه. یکی از اساسی ترین مراحل هر برنامه ریزی آموزشی تعیین نیاز فراگیران و جامعه برای دستیابی به هدفها و اولویت های آموزشی است. این مطالعه به منظور تعیین نیازهای آموزش مداوم پزشکان عمومی استان آذربایجان شرقی وجهت بهره برداری در برنامه ریزی آموزشی به انجام رسید. روش ها. برای این منظور ابتدا بایدهای یادگیری مورد نیاز پزشکان عمومی، با استفاده از شیوه ها و منابع نیازسنجی مختلف در سطح کشور تعیین شد. سپس با استفاده از نظر کارشناسان و متخصصین امر و در نظر گرفتن استانداردهای آموزش مداوم این بایدها در قالب 62 برنامه یک روزه طراحی شد. در مرحله سوم نیاز پزشکان استان به هر یک از این برنامه ها با ذکر بایدهای یادگیری مربوطه توسط پرسشنامه کتبی پرسیده شد. پرسشنامه بطور تصادفی بین 600 نفر از پزشکان استان توزیع شده، 407 پرسشنامه جمع آوری و با نرم افزار SPSS آنالیز شد. یافته ها. نسبت انتخاب هر یک از 62 برنامه آموزشی و برآورد فاصله ایی آن با اطمینان 95% تعیین گردید و برنامه ها بر اساس میزان انتخاب توسط پزشکان عمومی اولویت بندی شدند. پنج عنوان آموزشی زیر به ترتیب بیشترین میزان انتخاب را به خود اختصاص دادند. برنامه فوریتهای مربوط به حوادث و سوانح (7/4 + 7/61%) بیماری های داخلی قلب (7/4 + 4/60%) آموزش اینترنت (8/4 + 60%) بیماری های پوست (8/4 + 5/58%) فوریتهای رایج داخلی (8/4 + 2/58%) مناسبترین روز برای برگزاری برنامه ها به ترتیب پنج شنبه (61%) و جمعه (52%) و بهترین زمان قبل از ظهر (78%) بیان شد. بیشتر پزشکان برنامه های یک روزه مستقل پنج امتیازی را به برنامه های 4 تا 5 روزه 25 امتیازی ترجیح دادند. از بین شیوه های آموزشی، بحث پیرامون موارد بالینی (53%) بیشتر از سایر روش ها مورد توجه قرار گرفت. نتیجه. با استفاده از یافته های فوق برنامه ریزی پنج ساله آموزش مداوم پزشکان عمومی استان به تناسب انتخاب و نیاز پزشکان در حال انجام است و می توان از این الگو در کلیه استانها و مراکز آموزش مداوم بهره گرفت. آدرس. مرکز مطالعات و آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی تبریز, تبریز.

مقدمه. آزمون جامع علوم پایه، دو بار در سال برگزار شده و قبولی در آن، شرط ادامه تحصیل در رشته پزشکی میباشد. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط برخی از متغیرهای دموگرافیک همچون سن، جنس، محل اقامت همچنین سابقه مشروطی و نتایج دروس کنکور، با نتیجه آزمون جامع انجام شده است. روش ها. این مطالعه توصیفی در دانشکده پزشکی دانشگاه شاهد و بر روی دانشجویان 11 دوره شامل دوره 12 تا 22 آزمون جامع علوم پایه انجام گرفت و پس از گردآوری اطلاعات دموگرافیک دانشجویان همچنین اطلاعات مربوط به آزمون کنکور آنها، تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از آزمونهای همبستگی، آزمون t و کای اسکوئر صورت گرفت. یافته ها. بین موفقیت در آزمون جامع و داشتن سابقه مشروطی ارتباط معنی دار وجود داشت (05/0 P<) ولی بین موفقیت در امتحان جامع و سن ورود به دانشگاه دانشجو، زمان شرکت در امتحان (شهریور یا اسفند) و محل اقامت او و جنس، رابطه معنی داری دیده نشد(05/0 P>) همچنین بین موفقیت در امتحان جامع و نتایج کنکور دانشجو در دروس، زبان خارجه، ریاضیات، زیست شناسی، فیزیک و شیمی ارتباط معنی داری وجود داشت(05/0 P<). نتیجه. با توجه به مؤثر بودن وضعیت کنکور و سابقه مشروطی در موفقیت دانشجویان در امتحان جامع علوم پایه، بررسی های بیشتر و توجه خاص به موارد فوق توصیه میگردد. آدرس. واحد توسعه آموزش, دانشکده پزشکی, دانشگاه شاهد, تهران.